Ibn Xaldun yozadi: «Ta’lim va tarbiya jarayonida siz bolaning harakatlarini qat’iy chegaralamang, ularga jahl va zulm qilmang. Qaysi shogird zulm va qahr bilan tarbiya topsa, xotirasi tarqoq bo‘lib, shodligi va sururi yo‘qoladi, xotira parishonligi va g‘amgin qalbi tufayli bilim miyasiga ham kirmaydi. G‘amgin, hafsalasiz odam, zaif, sust bo‘ladi. O‘z muallimidan zarar va jabr ko‘rgan shogird yolg‘onchi, riyokor, hiylagar va fikri buzuq bo‘ladi.