автордың кітабынан сөз тіркестері  Жыды на Беларусі. Бытавыя штрыхі

Бядуля Змітрок

Адно толькі — гэта цяга да бацькаўшчыны ў іх абвеяна асобым трагізмам. З аднэй стараны боку — жыцьцё на чужыне сотні гадоў, дзе даконвалі іх розныя антысэміты і жыдаеды, хочучы ня толькі зьнішчыць іх фізычна, як пагромамі і крадзяжамі, але таксама і апаганіць іх душу — рэлігію — пад відам розных крывавых нагавораў і крытыкі Тальмуду. З другой стараны — далёкая Палестына, зь якой яны выгнаны ўжо 2000 гадоў, — акрапляла самабытнай расою ў душы кожнага жыда тыя карэньні, якія зьвязваюць яго зь зямлёю, дзе ён жывець.

Вось па жыдоўскім альфабэце жабрацкае клянчаньне, якое жыды сьпяваюць на дзяды:

«Ах, брацьця, галубцы, давайце галоднаму вашаму жабраку хлеба троху.
Алеф, бойс, гімэль, далес, гой, вов, заін, хэс, тэс,
Я — калека, ламака, мучальнік. Не магу служыць у пана. Чым-кольвек
юд, коф, ламэд, мэм, нун самэх, айэн, цэй, цадык, куф,
ратуйце сьляпога татуню.
рэйш, шын, тоф».

Ёсьць агульныя жыдоўска-беларускія народныя мэлёдыі, прыказкі, дзе жыдоўская і беларуская мовы перамяшаныя паміж сабою. У беларускай мове ёсьць словы: «хаўрус», «хеўра», «бахур», «адхаіць» і шмат іншых — чыста гэбрайскіх словаў. У жыдоўскай мове беларускіх словаў ёсьць тым болей.

Жыды стараліся зьменшыць цэны на прадукты, як у рамёствах, таксама і ў гандлю; яны здавальняліся драбніцамі, бо фізычныя патрэбнасьці былі ў іх вельмі малыя. Дзякуючы пасярэдніцтву ўсюды бываючага жыда-скупшчыка, селянін збываў на мейсцы ўсе свае прадукты. А скупшчык-жыд пры ўсёй сваёй вялікай працы быў такі самы бедны, як яго сусед-селянін, хаця жыд і гарэлкі ня піў.