автордың кітабынан сөз тіркестері  Адамға қанша жер қажет

Лев Толстой

Пахoмның көрін қазды, – oның басынан аяғына дeйін шақтағандағы қажeт жeр үш-ақ кeз eкeн, – байғұсты сoл жeргe көмe салды.

Eкі өкпeсін қoлына алып жүгіріп кeлeді.

«Мақұл, – дeп oйлайды шайтан, – eкeуміз бәстeсіп көрeлік. Мeн сeнeн жeрді аямайын. Жeрмeн алдап, түбіңe жeтeрмін».

Лев Толстой нәпсіге ерген адамның ертеңі өкініш екенін де айтады.

Адам деген өмірде игі-жақсыға ұмтылуға тиісті ғой, бірақ олай емес екен; бұлардың құлқынын құртып бара жатқан нәрсе – көз тоймаушылық, менікі деп иемдене беру.

менікі деген ұғымның бір ғана негізі бар, ол – адамдардың пасық, хайуандық түйсігі, мұны олар өздерінше меншіктену сезімі немесе меншіктену құқығы деп атайды және мұның өзі, байқасаңыз, тек жылқы баласына ғана қатысты емес.

Бұл шіркіндердің аса мәнді деп есептейтін сөздерінің бірі менікі деген соз, олар түрлі заттар, мал-мүлік, тіпті жер, кісілер мен аттар жөнінде айтқанда да менікі демей тұра алмайды. Белгілі бір бұйымға келгенде олар ішінен тек біреу ғана менікі деп айтуына өзара келісіп алады. Осынау келісім бойынша кімде-кім неғұрлым көбірек заттарды менікі деп айтатын болса, сол кісі ең бақытты жан саналады. Неліктен бұлай екенін қайдан білейін, бірақ әйтеуір осылай. Бұрын, көпке дейін, мен мұны нендей бір тікелей пайдасы болғасын осылай шығар деп топшылаушы едім; бірақ мұным қате екен.

Дәл ойлағанындай, ол қыл кеңірдектен өткір бірдеңемен егеп жатқандай сезінді. Қатты ауырып барады, бүкіл денесі дірілдеп, аяқтары тыпырлап кетті, бірақ байғұс неде болса шыдап бақты, ақыры не боларын күтті. Бұдан кейін мойнына, омырауына жып-жылы бірдеңе сигектеп аққандай болды. Ол енді екі бүйірін ішіне тартып, қырылдай бастады. Денесі бір түрлі жеңілдеп барады. Өмірдің бесбатпан жүгі біржола түскендей.

Көшірдің бір жері ауырып тұрғандай, «О!» деп дауыстайтын қазіргі лайықсыз әдет те болмайтын

өзім білетіндердің – іс-әрекеті жалаң сөзді басшылыққа алады, ал біздер нақты істі басшылыққа аламыз.