автордың кітабынан сөз тіркестері  Кәсіп жасау мен табыс табу әдептері

Имам Ғазали

Алла Тағала ризығымды найзамның көлеңкесінің астында жаратты

Мен үшін сенің нәпақа табу үшін жұмыс істегеніңді көру мешіттің бір бұрышында отырғаныңды көргеннен жақсы

Алғашқы мұсылмандардың бірі: «Ақылды адам үшін ең қымбат нәрсе – тап қазір неге мұқтаж болса, сол. Ал тап қазір мұқтаж болған нәрсесі, келешек нәтижесі тұрғысынан, өзіне ең пайдалы және өзінің мақталуына себі тиетін нәрсе» деген.

Саудада алдану ақымақтық саналады, ол сыйға жатпайды. Ал сыйға берген кезде Алла разылығы үшін береміз және одан алданбаймыз,

Бірақ көп пайда табуды қалайтын бай адаммен саудаласпай, қойған артық бағасына көз жұма қарап, алдану дұрыс емес, бұл дүние-мүлікті босқа зая кетіру.

Абдуррахман ибн Ауфтан (р.а.):
– Осыншама көп байлыққа ие болуыңыздың себебі неде? – деп сұрағанда, ол:
– Үш себеп мені бұл байлықтың иесі атандырды. Аз да болса пайданы кері қайтармадым. Тірі малдарымды алушы сұрап келсе, дереу сатып жіберіп отырдым. Яғни, уақытты көпке созбадым, керексіз шығынға ұрынбадым. Және ешқашан кешіктіріп төлеуге зат сатпадым, – деп жауап берген екен.

Жұртқа қол жаятын тіленшіліктен қорғану, отбасына жағдай жасау және айналасындағыларға қол ұшын беріп, көмектесу мақсатында адал жолмен дүние іздеген адам жүзі он төртінде толған айдай жарқыраған күйі Алламен қауышады»

Ақирет игілігіне қол жеткізу үшін дүние тіршілігімен айналысатындар. Орта жолға жақын болғандар – осы үшінші түрдегілер. Оларға муқтасид (орта жолды ұстанушы) делінеді. Ізгілердің дәрежесі осы, яғни, орта жол. Табыс табуда туралық пен орта жолға сүйенбегендер муқтасид бола алмайды.
Шариғат әдебіне сай болмаған дүние ақирет жолына дәнекер бола алмайды.

Бұдан кейін, біліп ал, ұлылардың ұлысы және себептердің жаратушысы болған Алла Тағала ақиретті сый мен жазаның, ал дүниені еңбек пен қарекет және табыс табу жолында қиындық, мехнат, машақат, сынақ және бейнет шегу орны етіп жаратқан. Дүниеде тек ақирет үшін ғана емес, дүние үшін де еңбектену керек. Бұл дүниедегі табыс табу, күн көріс әрекеті – ақыретке қол жеткізудің құралы және көмекшісі. Өйткені бұ дүние – ақыреттің егістігі және оған жеткізетін құрал.

Сауда-саттықпен айналысушы әрбір мұсылманның бұл білімді үйренуі парыз. Себебі әрбір мұсылманға білім іздеу парыз. (