Отбасы Хрестоматиясы

Парсы мәдениетінде «Бір беттік кітап» деген қызық жанр бар. Яғни кітаптың немесе оқиғаның сюжетін бір параққа ықшамдап, сыйғызу өнері. Мұндай дәстүр орта ғасырда да болған. Мықты шайырлар бір ертегінің не әңгіменің желісін бір шумақ өлеңмен түйіндеп жарысатын. Былтыр Иранда өткен кітап жәрмеңкесінде «Бір беттік кітапты» көріп ұнатқан едік. Артынша кітап авторы Меһди Миразими деген жазушымен таныстық. Ол кітабын қазақшаға аударуға қуана келісті. Сосын бұл туындыларды Гаухар Омарханова деген шығыстанушы маман қазақша сөйлетіп шықты.Біз «Бір беттік кітап» қорабына, мағыналы, балаларға ұнайды деген елу әңгімені іріктеп ұсынып отырмыз.

Бұл кітапта мемлекет қайраткері Өзбекәлі Жәнібектің қызметі мен болмысына экзистенциялық талдау жасалады. Өзбекәлі жайлы естеліктер мен оқиғаларды сараптай отырып, оның мәдениет саласындағы жанқиярлық күресі баяндалады. Кітапта мемлекет құрудағы және ұлттық идеология жасаудағы мәдениет пен мәдени қайраткердің рөліне басымдылық беріледі. Соны насихаттау әрі экзистенция мақамында талдау арқылы оқырманның кеудесіне ұлттық құндылық пен патриоттық сезімді ұялатады. Кітап қазақ мәдениеті мен танымына қызығатын оқырманға арналады.

Бұл кітапта бесік жырлары, жаңылтпаштар, жұмбақтар, санамақтар, аңыз-қиссалар, батырлар жырлары жинақталған. Кітап алғаш рет 2013 жылы жарық көрді. “Отбасы хрестоматиясының” алғашқы кітабы. Содан бері оқырмандардың ең сүйікті кітабының біріне айналды.
Кітапты құрастыру кезінде Алаш қайраткерлерінің бала кезде оқыған аңыз-қиссалары негізге алынды. Баланың көкірегін құндылыққа толтырып, ой-өрісін кеңейтетін фольклорлар жинақталды.

Кітап 2021 жылы жарық көрді. Кітапта орыс жазушы Корней Чуковскийдің «Доктор Айболит: Гю Лофтингінің шығармасы бойынша» еңбегі балалардың тіліне ыңғайланып, ықшамдалып берілген. Мұнда Доктор Айболиттің басынан кешкен қызықты оқиғалары бейнеленеді. Бұл кітап алғаш рет 1938 жылы жарық көрген. Соны қайта өңдеп, ұсынып отырмыз.
Бұл кітап көкірегін құндылыққа толтырғысы келетін оқырманға арналады.

Кітап 2019 жылы жарық көрді. Ертеде Ұрым шаһарында Мәлике деген қыз болады. Ол мың сұрақ жасырып, “Кімде кім менің сұрақтарыма жауап берсе, соған тұрмысқа шығамын” деп жар салады. Оның барлық сұрағына Әбілда есімді түркістандық жігіт мүдірмей жауап береді. Кітап ертегі мен аңыз форматында жазылған.

Кітап 2022 жылы жарық көрді. Француз жазушысы Антуан де Сент-Экзюперидің “Кішкентай Ханзада” аллегориялық ертегісі әлемдегі ең көп оқылатын шығармасы. Әлем тілдерінің барлығына дерлік аударылған. Балаларға арналған кітап болғанымен онда адам болмысына қатысты терең пайымдар беріледі және оны ересектерде қызыға оқиды. Әйгілі философ Мартин Хайдеггер “Кішкентай Ханзаданы” ХХ ғасыр экзистенциализмінің ең ұлы туындыларының қатарына жатқызады.
Повесть қызықты саяхат, қиял ғажайып пайымдарға қызығатын балаларға және жалпы оқырмандарға арналады.

Кітап 2021 жылы жарық көрді. Бұл кітапта журналист Бейсен Құранбектің болмысына экзистенциялық талдау жасалады. Бейсеннің өмірінен мысал келтіре отырып, экзистенция, логотерапия психологиясын жан-жақты түсіндіруге тырысады. Адам болмысы қалай ашылады, қалай көрінеді, өмірдегі мәнін қалай анықтайды деген әртүрлі ситуацияларды араластыра отырып, сұрақтарға жауап беріледі.
Кітап экзистенция философиясына, логотерапия іліміне қызығатын оқырманға арналады.

Кітап 2021 жылы жарық көрді. Бұл кітапта Әзірет Сұлтан — Қожа Ахмет Яссауи бабамыздың «Диуани Хикмет» кітабы қазақшаға аударылып беріліп отыр. Жалпы «Диуани Хикметтің» бірнеше нұсқасы бар. Соның ішіндегі парсы тілінде жарық көрген нұсқасына тәржіма жасалды. Кітаптағы сөйлемдерді мейлінше қаз қалпында беруге тырыстық. Сондықтан хикметтердің тілі ауыр, сөйлем құрлысы күрделі болуы мүмкін.

Кітап 2018 жылы жарық көрді. Kітапта Санжар Керімбайдың логотерапия идеясында жазылған мақалалары жинақталған. Автор логотерапия ғылымындағы ауыр түсінік пен терминді қазақы формада тілге жеңіл етіп, қарапайым әңгіме жанрында түсіндірген. Франкл, Юнг сияқты психологтардың идеясын, негізгі ойын қарапайым түсінікте баяндайды.
Бұл кітап, әсіресе, жасөспірімдердің қатты қызығушылығын тудырды. “Өмірдің мәні не?” деген сұраққа автор өте қарапайым жауап береді.

Кітап 2022 жылы жарық көрді. Кітапқа ХIII ғасырда өмір сүрген Рабғузидің аңыз-қиссалары енгізілген. Бұл кітап бұған дейін “Мәдени мұра” аясында “Әдеби жәдігерлер” деген сериямен жарық көрген. Одан соң “Сырдария кітапханасы” сериясымен тағы бір рет шыққан. “Қазыналы Оңтүстік” сериясыменден оқырманға жол тартты. 2001 жылы жазу Роза Мұқанова әдеби көркемдеп тағы бір нұсқасын шығарған еді. Осы қиссаларды толықтырып, өңдеп, философиялық және психологиялық талдау жасап, ұсынып отырмыз. Кітап фольклорлық шығарма ретінде әдебиетшілерге, ізденушілерге, мұғалімдерге, ата-аналарға ұсынылады.