Дайындаған: Елмұрат Ораз

 

«Шабыт» баспасы

Алматы, 2022

Діни дастандар Ғазауат Сұлтан

Он бесінші бап: Сейітбаттал ғазының һиндүстанға барып ақ пілді алғаны

Әуелі есім Алланы жад қылалы,

Сиынып есімі бірлән сөз басталы.

Уа және Мұхаммед Мұстафаны жад қылалы,

Салауат айтып, шапағатын біз сұралы.

“Көңілімізге хабар илһам салғыл,– делі,

Тілімізге хайрул кәлам бергіл” деп сұралы.

Шаһ Жиһан Сейітбатталдың сөзлеріні,

8600. Назым бірлән айталық сізлерге оны.

Салла Аллаһу Аләйһи саллам

Тыңлаңыз ықылас бірлән сізлер мұны,

Тыңласаңыз сауабы бар деген Нәби.

Тазаккүр сахилән тәнзил рахмату**** деген сөзні,

Дәлел білсең, тыңлаңыз сізлер мұны.

Сейіттің және заһир болған кереметін,

Айтайын назым бірлән сізлерге оны.

Құданың пікір қылсаңыз хикметтерін,

Дардай сөз бола-дүр тау мысалы.

Сейіттің қатынының бір айтқан сөзі,

8610. Бола-дүр ақырында, иә ғажап, тау мысалы.

Сейіт хазіретінің үш ұғылы болған ерді,

Бірі – Бәшір, бірі Нәзір деген ерді.

Бірісінің есімі Әли деген,

Үшеуі шәкірт болып оқыр ерді.

Ғылымды тахсил қылумен жүрер ерді,

Бір күні зиарат қыла үйге келді.

Ата-анасын зиарат бұнлар қылды,

“Жұмалыққа апарамыз біз” деді.

Ұғландары қайдан білсін оның жайыны,

8620. Дүнияны еске алмайтын сырларыны.

Сейіт сонда һеш нәрсе таба алмады,

Үстінен шешіп берді шапаныны.

– Қажыға сапар қылам, ұғылым, – деді,

Иншалла, әкелермін көп мал, – деді.

Ұстазыңа берерсің сонан, – деді,

Қазір мұны бере тұрғыл, ұғылым, – деді.

Сол уақытта қатыны сөз сөйледі:

– Дүниялықта ісіңіз жоқ сіздің, – деді.

Намаз үшін киетін шапаныңызды,

8630. Бересің ұғылыңызға не үшін мұны.

Дүнияда адамлар болса қанша, – деді,

Дүнияны жинайды-дүр жұмла, – деді.

Не үшін оны жимайсыз, ғажап? – деді,

Мәгәр сізге ақыл айту болмас, – деді.

Сейіт сонда: – Әй, Кәландам, – деп сөйледі,

Менім бабам Мұхаммед Мұстафа-дүр, – деп сөйледі.

һәр патшалар хараждар алып келер, – деді,

һәр күнлер алтын, күміс құйылар, – деді.

Жұмла пақыр илән дәуріштерге берер, – деді,

8640. һәр кез өзі алмас ерді бір хаббесіні.

Уа және хазірет Әли, Шаһ жиһан уәли,

Оның дахи әдеті болар ерді.

Дүнияға һәр кез көзін ол салмады,

Көңіліне ілтипат қылып ол алмады.

Мен оның нәсілінен тудым, – деді,

Дүнияны сол себеплі сүймен, – деді.

Сол уақытта Кәландам һәм сөйледі:

– Әмір Омар оның нәсілі емес пе еді?

Анлар не үшін жинай-дүр дүнияны?

8650. Түрлі алуан жинай-дүр жиһазларны.

Күнде түрлі кие-дүр киімдерді,

Аңа сүннет емес пе көрсең оны?

Сейіт айтты: – Ол жинаса дүнияны,

Мен білермін нешік жиған мақсұтыны.

Дін жолына бердім ол малды,

Малы түгіл, ол берер һәм қыз, – депті.

Кәландам сонда: – Сен оны сұрап қара,

Қызын берсе, сен оны алып қара.

Малсыз қыз берер ме, ғалам ара?

8660. Бір пұлың жоқ, малсыз қыз болар ма?

Сейіт айтты: – Дүния үшін сен қайғырма,

Берер болса ол қызын жат қылма.

Құданың хикметіне сен ғажап қылма,

Иншалла, мал табармын, таңға қалма.

Сейіт енді әмір Омарға жетіп барды,

Екісі мәжіліс қылып сөз сөйледі.

Дүнияның макирінен сөз башлады:

– Әһлі Аллаға бұ дүния дұшпан, – депті.

Сейіт сонда әмір Омарға сөз тастады:

8670. – Олай болса не үшін жидың көп дүнияны?

Омар сонда Сейіт хазіретіне жауап берді:

– Білермісің, қызым бар менің, – деді.

Әгарша көп жинасам да дүнияны,

Берермін қызыма оның жұмласыны.

Неше жігіт табылса, келтір, – деді,

Берермін жұмласыны оған, – деді.

Сейіт айтты: – Мен таптым ол жігітті,

Жарар ма мен мысалы болса? – деді.

“Бәлі” деп, әмір Омар жауап берді:

8680. – Сенен артық болар ма жігіт?! – деді.

Сонда Сейіт уа және сөз сөйледі:

– Қызыңа мен тең болсам, бергіл, – деді.

Сонда Омар: – Хош болар сөзің, – деді,

Мәгәр қатынға мүшәура қылам, – деді.

Тез тұрып әмір Омар үйге барды,

Қатынға хикаятын баян қылды.

Қатын сонда: – Бұ сөзіңіз болар ма?

Бір төлі жоқ адамға қыз берер ме?

Кәландам оның қатыны хош көре ме?

8690. Қатыны бар кісіге қыз барар ма?

Сол уақытта оның қызы әзір ерді,

Ол тыңлап, бір бөлмеде тұрған ерді.

Қыз сонда анасына сөз сөйледі:

– Мәслихат қылыңыз, – деп сөйледі.

Ол Сейіт – Шаһ әулие, жаһанға палуан, – деді,

һәр ағзасына бір қатын керек, – деді.

Анасы сонда қыздың аузынан ұрды,

Ауыз-мұрны қан болып, қыз жылады.

– Араңызда бір жұмбақ болар сіздің, – деді,

8700. Не қыласың қатыны бар жарлыны?!

Әмір Омар қатынға және сөз сөйледі:

– Қызың да дәмелік болды ғой, – деп сөйледі.

Бірін-бірі сөйлесер екілісі,

– Қолымыздан келмес-дүр не қыласың?

Қатын сонда: – Сейітке барғыл, – деді,

һеш таба алмас малдарды сұрағыл, – деді.

Мәлзам болар, тілемес сол малдарды,

Құтылармыз Сейіттен сонда, – деді.

Омар сонда: – Не сұраймыз андан? – деді,

8710. Сейіт таппас мал болмас һәркез, – деді.

Қатын сонда: – һиндүстанға барсын, – деді,

Ақ пілді һиндүстаннан алсын, – деді.

Үстінде алтын шатыр болар, – деді,

Аяғында алтын, күміс кісен болар, – деді.

Уа және жүз нар түйе болсын, – деді,

Үстіне алтын, жауһар, күміс толсын, – деді.

Уа және жүз араби ат, жүз рұми ат болсын, – деді,

Жұмласы бұ русғ алтын ерлі болсын,– деді.

Жүзіне ұғыл, жүзіне қыз мінсін, – деді,

8720. Жұмласы қызыма қызмет қылсын, – деді.

Үшбу істер қолынан келмес, – деді,

Андан соң өкпе қылмас бізге, – деді.

Әмір Омар Сейітбатталға қайтып келді,

Бұ малдардан Сейітке хабар берді.

Сейіт бұған: – Хош, болар, – деп риза болды,

–Бір жыл мүһлат беріңіз бізге, – деді.

Әмір Омар Сейітбатталға уағда қылды,

Бұ істі шаһардың әһлі жұмла білді.

Халайықтар әмір Омарға өкпе қылды,

8730. – “Қызым бермен” десеші онан дахи.

– Жаным, Сейіт, бұ істі қойғыл, – деді,

Бұ мал түспес қолыңа, жаным, – деді.

Сейіт сонда: – Уағда тамам болды, – деді,

Уағданы бұзып болмас бізге, – деді.

Аллаға мен тәуекел қылам, – деді,

Не бұйырса Қадір Алла көрдім, – деді.

Сізлер жары дұғада болғыл, – деді,

Хақ қаласа, жұмла іс асан, – деді.

Уағдаласып жаранлармен Сейіт жүрді,

8740. “Алла” деп һиндүстанға сапар қылды.

Бірнеше күн Сейіт хазіреті жүріп кетті,

“Алла” деп һиндүстанға сапар қылды.

Бір ұлық теңіздерге ұшырады.

Ол теңізден өте алмады, қайран қалды,

“Ғинаят, Қадір Алла, қылғыл, – деді,

Қуат, құдірет жұмласы сенен” деді.

Уа және Пайғамбар, шаһариарлардан жәрдем сұрды,

Жұмла ғайып жаранлардан және сұрды.

Дұғасын Хақ Тағала қабыл қылды,

8750. Сол халде Қызыр аләйһиссалам жетіп келді.

Сейітке сәлем беріп, көріс қылды,

Мейірбан, шапағат илән хал сұрасты.

– Тез атыңа мінгіл, иә, ұғылым, – деді,

Көзің жұм, уа және ашқыл, – деді.

Қызыр сонда: – Көзіңді жұм, ұғылым, – деді,

Көзін жұмса, уа және “ашқыл”, – деді.

Сейіт сонда көзіні ашып ерді,

Өзіні дариядан өткен көрді.

Құданың хикметін көрдіңіз бе?

8760. Шаһ әулие дариядан нешік өтті?

Сейіт хазіреті атынан жерге түсті,

Сәждеге шүкір үшін намаз қылды.

Ол жерді Сейіт хазіреті ғажап қылды,

Зағыпыран, занжабілдер өскен көрді.

Төрт тарапқа назар салып тұрған ерді,

Ол арада һеш нәмәрсе көрінбеді.

Сол уақытта бір әуез пайда болды,

“Иә, ұғылым, һиндүстанның жері” дейді.

Оны естіп, Сейіт хазіреті және жүрді,

8770. Бір күнлері бір ұлық бақтарға ұшырады.

Ортасында бір сарайды көзі көрді,

Атын жіберіп, ол сарайға кіріп келді.

Оның ішінде һеш нәмәрсе көрінбеді,

Уа және ғажап қылып, қайта шықты.

Аты дахи ол арада көрінбеді,

Жаяулап бір шаһарға Сейіт келді.

Бір адам ол арада ұшырады,

– Бұ шаһар – қай шаһар? – деп Сейіт сұрады.

– Бұ шаһар – Танғайне, – деп жауап берді,

8780. Падишасы Меһрасып мұның, – деді.

Меһрасып сол уақытта тысқа шықты,

Қасына төрт жүз құлы ере шықты.

Сейітке Меһрасыптың көзі түсті,

Сейітке ықылас қылып, көңілі түсті.

Бір құлына Меһрасып сол жерде әмір қылды:

– Сол адамды ордаға апар, – деді.

Ол жігіт Сейіт хазіретке жетіп келді,

– Сізді патша “сарайға апар” деді.

Сейіт сонда ол жігіттен сөз сұрады:

8790. – Патшаңыз қай мазһаб? – деп сұрады.

Жігіт сонда: – Пұт параст патша, – деді,

Қырық батпан алтын пұт тұтқан, – деді.

Оныңдай Тәңірі түзбес һешкім, – деді,

Біздің патшамыз сондайын ұлық, – деді.

Сейіт сонда: – Не дерсің, малғұн, – деді,

Қолмен жасап болар ма һеш Тәңіріні?

Бір адам қолмен Тәңірі қылса, – деді,

Пәре болар, бір адам балта бірлән ұрса, – деді.

Ол нешік Тәңірі болар, әй, малғұн, – деді,

8800. Танымаған Тәңірі сені, әй, залым, мүртад,– деді.

Тәңірі ол-дүр жұмла жаһанды бар әйлады,

Бұ жаһанды ай-күн бірлән, нұр әйлады.

Жұмла жоқты бір сағат табар әйлады,

Жұмла жанға ризықты мол әйлады.

Құры жерден ол Тәңірі бар әйлады,

Адамзатқа бұ напағият ол әйлады.

Оны тауып патшаңыз алған, – деді,

Мен барман қапуына оның, – деді.

Жігіт сонда қабахат сөз сөйледі,

8810. Сейіт сонда құлағын кесіп алды.

Ол жігіттің қолына қайта берді,

– Құдай десең, пұтыңа түзет, – деді.

Сол уақытта ол жігіт фариад қылды,

Тұрған халайықтар Сейіт илән соғыс қылды.

Сейіт сонда он сегіз кісі өлтірді,

Бір кісі патшасына хабар айтты.

Меһрасып оны естіп шауып келді,

Жаяу жүріп ұрысқан адам көрді.

Күрзі кебі ұрғанын күлдей қылды,

8820. һәр адамларға Сейіт жүріп, жұмырық ұрды.

һеш адамлар мұқабил бола алмады,

һеш қасына бір адамлар бара алмады.

Патшасы “Оқ атыңыз” деп бұйырды,

Сейітке жаңбыр кебі оқ жаудырды.

Табариктің тәндерін оқ жара қылды,

Мүбәрак тәндерінен қандар ақты.

Сол уақытта күн батып, ақшам болды,

Сейіт сонда өзіні пінһан қылды.

Бір жерге келіп, ол Табарик жатып қалды,

8830. Бір тасты жастық қылып, ұйықтап қалды.

Мүшіріклер панар алып көп іздеді,

Таба алмай, жұмлалары қайтып келді.

Меһрасып уәзірі илән сөз сөйледі:

– Бұ адам пері ме, я дию ма? – деп сөйледі.

Көрмедік бұ мысалы һеш адамды,

Өлтірген құр қолымен көп адамды.

Бір уәзірінің есімі Банһам деген ерді,

Кітабы астурлапқан бек маһир ерді.

– Сейітке бұ кеш рамлар салып қара, – деді,

8840. Не уақиға көрінсе, білдір, – деді.

Банһам уәзір үйіне қайтып барды,

Жатып еді, Расул Ақ түсіне кірді.

“Иә, Банһам, сен иман келтір, – дейді,

Сіздің бірлән ұрысқан кім-дүр? – дейді.

Ол менім Сейітбаттал ұғылым ерді,

Жаһанды сайран қылар палуан, – дейді.

Пәлен жерде ол жатыр қазір, – дейді,

Тез барып, ұғылың илән келтір, – дейді.

Сізлер жәрдем қылсаңыз оған” дейді.

8850. Банһам сонда оянып тұра келді,

Мың ғинбар нұр алған үй ішіні.

Ұғылы және оянып, сол хал тұрды.

– Иә, ата, мен бір ғажап түс көрдім, – деді,

Мұхаммед пайғамбарды түсімде көрдім, – деді,

“Ол маған атаңа бар” деп әмір қылды.

Атасының көрген түсін о да көрді,

Екінің көрген түсі бірдей болды.

Тез тұрып екілісі шаһардан шықты,

Пайғамбардың айтқан жерінен оны тапты.

8860. Сейітке тағзым илән сәлем берді:

– Иә, расул Алланың ұғылы, Сейіт, тұрғыл, – деді.

Шаһарға біз баралық, жүргіл, – деді,

Сізге қызмет қылармыз бізлер, – деді.

Сейіт сонда анлардан жауап сұрды:

– Мені сізге білдірген кім-дүр? – деді.

Анлар сонда: – Түс көрдік бізлер, – дейді,

Расул Алла Мұхаммед білдірді бізге, – дейді.

Екісі ол Сейітті алып жүрді,

Сарайына алып келіп, құрмет қылды.

8870. Сейіттің жарасына дәру жақты,

Тағам асап, ол Сейіт ұйықтап қалды.

Сабах садық таң атып, Сейіт тұрды,

Сау-саламат намаз оқып, шүкір қылды.

Уәзір дахи мың, мың шүкір Хаққа қылды,

Сейіт илән намаз оқып, мәжіліс қылды.

– Әй, сұлтан, ғалым, палуан Сейіт, – деді,

Падишаға мен барсам нешік? – деді.

Иләһым, Қадір Сұбхан, патша өзі,

8880. Зұлматтан құтқарғай ол патшаны.

Сейіт сонда: – Хош болар сөзің, – деді,

Ол сұраса, білдіргіл бізді, – деді.

Уәзір Банһам патшаға жетіп келді,

Патша екісі мәжіліс қылды.

Патша сонда: – Иә, Банһам, не білдің? – деді,

Рамл салып көрдің бе кешегіні?

Банһам сонда: – Мен рамл салдым, – деді,

Ол жігіттің талиғны көрдім, – деді.

Ол жігіттің қуаты ғажап, – деді,

8890. Ол – Мұхаммед пайғамбардың нәсілі, – деді.

Сонда Меһрасып уәзірден мұны сұрды:

– Оның тұтқан дін мазһабы қайсы? – деді.

Уәзір сонда ғажайып сөз сөйледі,

Мұхаммед пайғамбарды көп мақтады.

– Ол Мұхаммед пайғамбар табынар бір Тәңірге,

Жаратқан жер мен көкті ол Тәңірге.

Жұмла ғаламды жаратқан ол Тәңірге,

Тағат қылып жалынар ол Мәулаға.

Сонда Меһрасып падиша сөз сөйлейді:

8900. – Менім Тәңірім жаратқан жер мен көкті.

Ол сөзге уәзір Банһам жауап берді:

– Біздің пұтты, бір пұтты жасар ерді.

Тілесе, ол пұтты бұзар, – деді,

Тілесе, ол пұтты түзер, – деді.

Тәңірі ол-дүр жұмла ғаламды жасар, – деді,

Жан беріп және ризық берер, – деді.

Бұ ғаламды бар-жоқ қылса Қадір өзі,

һешкімнен ақыл сұрамас, ғалым өзі.

Патша сонда: – Хош айттың мұны, – деді,

8910. Ол жігітті келтірші мұнда, – деді.

Уәзір сонда жүгіріп үйге барды,

Сейітті ізет қылып, алып келді.

Патша илән Шаһ уәли сөз сөйлесті,

Сейіт енді патшаға бір сөз айтты:

– Жас күнінде асырасаң бір ұланды,

Бек құп ұстарсың ол ұланды.

Ғиззат қылып һәм берсең көп малдарды,

Уа және патша қылып қойсаң оны.

Әлхасыл, тастап кетсе бір күн сені,

8920. Ол сенен артық көрсе бір патшаны.

Бір күнлері қолыңа түссе ол ұланды,

Сол күнде не қылар едің ол ұланды?

Ол сөзге патша сонда жауап берді:

– Терісін тірі сояр едім оның, – деді.

– Иә, падиша, білдің бе үшбу сөзді,

Топырақтан бар еткен Алла сені.

Кәмелетке жеткізіп, ол өстірді,

Уа және патша қылып, ол құрметтеді.

Қисапсыз нығмет беріп, құрмет қылды,

8930. Нешік пікір қылмассың сізлер мұны?

Өз қолыңмен жасарсың пұттар өңкей,

Нешік Тәңірі қыларсың сізлер оны?

Ол пұттан пайда да жоқ, зарар да жоқ,

Көңіліңізге нешік Тәңірі қыларсың тоқ?

Сол уақытта Меһрасып қайран қалды,

Ғажап қылып ол Сейітке қарап тұрды.

– Барып біздің пұтымызды келтір, – деді,

Не сөз айтар, тыңдалық оны тағы.

Қызметші алып келді алтын пұтты,

8940. Үстінде алтын шатыр, жауһарларды.

Келтіріп ортасына оны қойды,

Бетінен бүркеншегін алып қойды.

Бейшаралар көп алтынды ысырап қылған,

Адам сипатты көзлерін гауһар қылған.

Тамағын ол пұтының лағыл қылған,

Іші қуыс, зағыпыран илә миск толған.

Меһрасып: – Иә, Тәңірім, – деп жауап сұрды,

Мен саған Тәңірім деп сәжде қылдым.

Бір адам үшбу тұрған маған келді,

8950. Ол сені батыл деп хабар берді.

Жауап бергіл Тәңірі болсаң бұған, – деді,

Сөйлемесең, сәжде қылман саған, – деді.

Сол уақытта пұт қозғалып, сөз сөйледі:

– Рұм халқын хараб қылған, Баттал, – деді.

Келдің бе бұ араға, әй, Баттал, тағы, – деді,

Жаһанды хараб қылып болдың, – деді.

Ол сөйлеген шайтан, лағин, залым ерді,

Ол халықты аздырған малғұн ерді.

Сейіт сонда мүбәрак аузын ашты,

8960. Аятул Күрсиді оқып үшкірді.

Сол уақытта пұт жығылып, пәре болды,

Әр пәресі “Алла” деп сәжде қылды.

“Мұхаммед расул Алла – хақ-дүр дейді,

Сейітбаттал – шаһ жиһан, уәли дейді.

Мұхаммед расул Алла – хақ-дүр дейді,

Сейітбаттал – шаһ жиһан, уәли” дейді.

Бұ адам сол уақытта тұра келді,

– Менім пұтым не себеплі пәре болды?

Банһам сонда: – Иә, падиша, – деп сөйледі,

8970. Алланың есімін айтып бұ сөйледі.

Сол уақытта бір жігіт тұра келді,

Басын қойып Сейітке ол жылады.

Сейіт оның құлағын кескен ерді,

Сейітке оны беріп, ол жылады.

– Пұтқа оқыған дұғаңды айтшы, – деді,

Құлағым әуелгідей болсын, – деді,

Сейіт сонда “Әл-хамду лилланы” оқып ерді,

Құлағы әуелгідей бүтін болды.

Меһрасып мұны көріп, ықылас қылды,

8980. Сейіттің ісіне қайран қалды.

Сейіт және: – Иә, Меһрасып патша, – деді,

Және сұрар жауабыңыз бар ма? – деді.

Баба Мұхаммед мұғжизатын айтам, – деді,

Жоқса, иман келтіргіл қазір, – деді.

Меһрасып сонда Сейітке жауап берді:

– Сенің дінің хақ екен, білдім, – деді.

Ләкин бір мүшкілім бар менім, – деді,

Айыпқа бұйырмасаң айтам, – деді.

Сейіт сонда: – Хош, болар, – деп изин берді,

8990. Меһрасып сонда сөзіні баян қылды:

– Менім бір махбүблі қызым болған, – деді,

Диюлар алып кеткен оны, – деді.

Сол қызымды келтірсең мұнда, – деді,

Жұмла халқым илән мұсылман болам, – деді.

Сейіт сонда: – Ол қызың қайда? – деді,

Бар болса, келтірейін мұнда, – деді.

Банһам сонда: – Апарайын сізді, – деді,

Құдайым медет берсе сізге, – деді.

Мен көрдім екі зәңгі жолда, – деді,

9000. Қырық аршын қад қаматы болар, – деді.

Көтерген күрзілері таудай, – деді,

Жерге ұрса, ол қылар күлдей, – деді.

Сонан неғып кетерміз бізлер? – деді,

Сейіт сонда: – Қауіп қылмағыл онан, – деді.

Әлхасыл, екілісі жолға жүрді,

Төрт күнде ол зәңгіге жетіп келді.

Зәңгі сонда нағра салып, жетіп келді,

– Ажалың айдап келген сені, – деді.

Қолына тастан күрзі алып келді,

9010. Бұнларды ұрайын деп қаһарланды.

Сейіт сонда атын тастап, жаяу жүрді,

Алланы зікір қылып, туғры жүрді.

Зәңгі сонда Сейітті ұрып қалды,

Сейіт қарғып, бір жанға тұрып қалды.

Енді Сейіт жұмырық ұрып ерді,

Бұ басынан мұғаллақ ол жығылды.

Оның Сейіт кеудесіне мініп алды,

Қанжарын бұғазына оның қойды.

Ғанжаф сонда: – Сен кімсің? – деді,

9020. Бір ұрып, мен аждаһаны жықтың, – деді.

Сейіт сонда өзіні баян қылды,

Иман айтып, ислам дінін аян қылды.

Ғанжаф енді Сейіттен аман сұрды,

Иман айтып, аяғына басын қойды.

– Мен сенің құлың болдым енді, – деді,

Өз құлағын өзі тіліп, белгі қылды.

– Бұ жерге не қызметке келдің? – деді,

Баян қыл раушан бізге, қожам, – деді.

Сейіт сонда Меһрасыпты баян қылды,

9030. Оның алынған қызын аян қылды.

Ғанжаф сонда: – Әй, палуан Сейіт, – деді,

Ол қызды дию алған, – деді.

Ол малғұн бек, бір ғажап күшті, – деді,

һешбір жатқан тағат қылмас оған, – деді.

Құдайым ғинаят қылса саған, – деді,

Ол көрсетер мүмін болса саған, – деді.

Жолыңда бір інім бар менім, – деді,

Ол көрсетер мүмін болса саған, – деді.

Сейіт илән Банһам уәзір және жүрді,

9040. Төрт күнде Ғазрифке жетіп келді.

Мұны және Ғанжафтай мұсылман қылды,

Құл болып, өз құлағын о да қылды.

Сейітке жол көрсетіп, о да қалды,

Жеті күнде бір қалаға бұнлар келді.

Ақ мәрмәрдан салған екен ол қаланы,

Там басынан қараған қызды көрді.

Ол қыз және: – Садық расул Алла, – деп сөйледі,

Хош келдің, Сейітбаттал ғазы, – деді.

Ол қыз келіп, үшбулерге қапу ашты,

9050. Сейіттің аяғына басын қойды.

Сейіт аңа: – Кім білдірді бізді? – деді,

Раушан бізге баян қылшы, қызым, – деді.

– Иә, Шаһ жиһан, мен – Қарун падишаның қызы, – деді,

Жеті жыл жесір болдым мұнда, – деді.

– Бұ кеште көп жылап жаттым, – деді,

Түсімде расул Мұхаммедті көрдім, – деді.

“Қызым, сен көп жыламағыл, сабыр, – дейді,

Ертең Сейітбаттал ұғылым келер” дейді.

Қызға “Диюдың жолыны көрсет, – дейді,

9060. Оны өлтіріп, халас қылар сені” дейді.

Қыз: – Диюдың қапуы үшбу, – деді,

Бұ басқышпен төмен түсіп кетер, – деді.

Ол басқышпен төмен түсіп Сейіт кетті,

Қыз илән Банһам жылап сонда қалды.

Қырық басқыш төмен жүріп келіп ерді,

Ол жерде бір сарайды және көрді.

Төрт жерге тақ және құрған көрді,

Әр тақтың тұсында хұжра көрді.

Бір тақтың астында қапу көрді,

9070. Қапу ашып қараса, қиу көрді.

Ол қиудан нардибан басқыш және көрді,

Қырық аршын басқыш илән келіп тұрды.

Оның түбі бек қараңғы, ғажап ерді,

Шаһ әулие көзін үйретіп қарап тұрды.

Назар салып қараса, бір дария көрді,

Ол дариядан өтерлік жол болмады.

Сейіт енді Хақ ғинаят зары қылды,

Мұхаммед Мұстафадан шапағат сұрды.

“Бұ жерден кері қайтсам, әгар, – деді,

9080. Қорқып кеткен болар дер адамлары.

Мұсылман болам деген көп халықтарды,

Ол сауаптан қалдырма және бізді” [деді].

Сол уақытта дария жош әйлады,

Бір балық дариядан бас шығарды.

Сейітке тағзым илән сәлем берді,

– Мен Жүніс пайғамбарды жұттым, – деді.

Қырық күн ол ішімде тасбих айтты,

Сол себеплі менім ішім нұрға толды.

Балықтардың пірі болдым сонан, – деді,

9090. Жұмла балықтар табиғ болды маған, – деді.

Бұ күні Хақтан әмір болды маған, – деді,

“Сейіт келді, дариядан шығар” дейді.

Ол балық тауға меңзер ғажап ерді,

Шығып ердім, ол балық суға батты.

Бір аралға келіп, сайран қылдым, – деді,

Бір жерде бір сарайды көрдім, – деді.

Асылған бір нардибанды көрдім, – деді,

Оны тұтып, жоғары шықтым, – деді.

Оның және ішіне кірдім, ғажап, – деді,

9100. Он сегіз қыз ішінде көрдім, – деді.

Жүздері зағыпыран кебі сарғайыпты,

Диюдан қорқып, қаны суалыпты.

Қыздар келіп, ол Сейіттен хал сұрады:

– Бұ жерге нешік келдің? – деп сұрады.

Сейіт сонда қыздарға жауап берді:

– Қызметім кәрі диюды өлтірем, – деді.

Сізлерді халас қылам мұнан, – деді,

Апарам мемлекетіңізге жұмлаңызды.

Қыздар сонда “аһ” деп, сөз сөйледі:

9110. – Болар ма сіздің айтқан сөзің, – деді.

Ол малғұн адам жүзін көрсін, – деді,

һеш адамның күші жетпіс оған, – деді.

Қыздар бірлән Сейіт сөйлесіп тұрған ерді,

Сол уақытта бір ғұлғұла пайда болды.

Ол дауыс кәрі диюдың аяғы ерді,

Жерге басқан қадамының хадасы ерді.

Қыздар сонда жығылды жүздерінен,

Есін танып кеттілер сөзлерінен.

Сейіт сонда жасырынды тақыт астына,

9120. Диюдың назар салды шұһрасына.

Хинзир басы ұқсайды оның басы,

Ұқсаған мисли пілге һәм құлағы.

Сұры арысланға һәм ұқсайды,

Құйрығы аждаһадай ысқырады.

Қолыңда екі арыслан бақырады,

Біріне бірін ұрып, пәре қылды.

Уа және айбат бірлән күркірейді,

– Келдің бе, Сейітбаттал? – деп ақырады.

Рұм халқын хара

...