Новая зямля

Якуб Колас

– Дай, Божа, за год дачакаць
Здаровым, вясёлым, жывым
І новы Вялікдзень таксама спаткаць
У добрым здаровейку ўсім,
Каб гора і смутку не зналі.
– Дай, Божа! – разам адказалі.

Даўно заціх іх голас мілы,

Даўно ўсё змоўкла і прапала,

Іх толькі памяць захавала.

Але нявіднымі ніцямі

Я моцна-моцна звязан з вамі,

Малюнкі роднае краіны!

Эх, зараслі вы, пуцявіны

У гэты мілы мой куточак,

Дзе ные жоўценькі пясочак

Пад летнім сонцам, пад спякотай

І ззяе смутнай пазалотай

Над самым Нёмнам срэбраводным,

Так сэрцу блізкім-блізкім, родным.

І зараслі не палынамі,

Не крапівой, не драсянамі,

Не чаратом, не лебядою –

А беларускаю бядою.

Ды покі будзе сэрца біцца,

Яно не зможа пагадзіцца

Ні з гэтым гвалтам, ні з бядою

Над нашай роднаю зямлёю…

Эх, мілы край адвечнай мукі!

Пракляты будзьце, вусны, рукі,

Што на цябе ланцуг кавалі

І ў твар зняважліва плявалі!

Няхай агонь і жар пакуты

Навекі спаліць здзек той люты,

Які спрадвеку там пануе,

Над тым, хто родны скарб шануе

І хто ўсім сэрцам і душою

Астацца хоча сам сабою.

Жыві ж, наш край! Няхай надзея

Гарыць у сэрцы і мацнее,

Што хоць не мы, дык нашы дзеці

Убачаць цэльным цябе ў свеце!

Алесь па сталым разважанні

Прыйшоў да тога праканання,

Што каб палепшылась вучэба,

То гэту кнігу знішчыць трэба.

І вось уночы наш дабродзей

Ўстае і крадзецца, як злодзей,

І кнігі з скрынкі выкідае,

І пад сталом іх растрасае,

А ненавісныя «начаткі»

Парваў па самыя акладкі:

«Вось вам, Абрам, Ісак і Якаў!

Паплачце вы, бо я ўжо плакаў!»