автордың кітабынан сөз тіркестері  Оила ёки оилани бошқариш тартиблари

Abdurauf Fitrat

Abu Hurayra (r.a.) rivoyat qiladilar: «Payg‘ambar (s.a.v.) dedilar: «Qachon xizmatkor olsangiz, u bilan birga ovqatlaning, bo‘lmasa o‘zingiz yeydigan taomdan unga bering».

Tamom

Agar ularning birovi yoki har ikkisi sening qo‘l ostingda keksalik yoshiga yetsalar, ularga qarab «uf» tortma va ularning so‘zlarini qaytarma! Ularga doimo yaxshi so‘z ayt! Ular uchun mehribonlik bilan xorlik qanotini past tut – xokisor bo‘l va «Parvardigorim, meni (ular) go‘daklik chog‘imdan tarbiyalab o‘stirganlaridek, sen ham ularga rahm-shafqat qilgin» deb haqlariga duo qil» [60].

Endi farzandning vazifasi Qur’onda ushbu tarzda tayin etilgan: «Xudoga ibodat qiling, o‘zgani unga sherik qilmang va ota-ona haqlariga mehribonlik va yaxshilik qiling»

«Nabiy (s.a.v.) aytganlarki: «Qaysi xotin bezarurat va ehtiyojsiz eridan taloq talab qilsa, jannat va Alloh rahmati unga tegmaydi».

Zero, Alloh taolo sizlar yomon ko‘rgan narsada ko‘p yaxshiliklarni qilib qo‘ygan bo‘lishi mumkin

Ibn Umar (r.a) rivoyat qiladilar: «Nabiy alayhissalom dedilar: «Ayollar haqida vasiyatimni qabul qilinglar va ular bilan murosa qilinglar (chunki ayol erkakning qovurg‘asidan yaratilgan), ya’ni ularning xulqi ham qovurg‘a suyagiga o‘xshab egilgan. To‘g‘rilamoqchi bo‘lsang sinib ketadi. O‘z holiga qo‘ysang, shu egriligida qoladi. Bas, ayollar haqiga qilgan vasiyatimni qabul qilib, ular bilan murosa-yu madora qilinglar

Er-xotin bir-birini xafa qilib qattiq muomala qilsa, bir tomon o‘zini eshitmaganga olsin va jahlini ichiga yutsin. Boshqa kuni esa shirin so‘z va halimlik bilan qallig‘iga: «Kecha qilgan harakating nomunosib edi, bunday harakatlarni boshqa qilmagin», – deb tushuntirsin. Ana shu yaxshi muomalani murosa-yu madora deydilar. Islom dini, xususan, erkaklarni murosa-yu madoraga da’vat qiladi: «Ey ahli islom kishilari! O‘z xotinlaringiz bilan yaxshi muomala qiling.

Hakimlar inson umrini sakkiz davrga taqsim qilganlar:

1. Go‘daklik davri.

2. Bolalik davri.

3. Balog‘at davri.

4. Rivojlanish davri.

5. Kamolot davri.

6. Nihoyat davri.

7. Birinchi qarilik davri.

8. Ikkinchi qarilik davri.

Ibn Abbos (r.a.) dedilar: «Nabiy alayhissalom dedilar: Menga do‘zax olovini ko‘rsatdilar, u yerdagilarning aksari noshukr ayollar edilar. As’hob so‘radilarki: «Yo Rasululloh, bu ayollar Xudoga nisbatan noshukurlik qildilarmi?» Hazrat javob berdilar: «Ular o‘z erlariga noshukrlik qilganlar. Agarda ularga bir yil yaxshilik ko‘rsatsang-u, arzimas ayb sendan o‘tsa, noshukr xotin: «Men sendan hech bir yaxshilik ko‘rmadim», bir ayol o‘lsa, eri undan rozi bo‘lgandagina jannatga tushadi».

Qur’oni Karim ham bu vazifani erkak va ayollarga barobar amr qiladi. Hatto, avval erkaklarga, keyin ayollarga xitob qilgan: «Ey, Muhammad! Ahli islom erkaklariga aytgin: oshkor va yashirin ko‘zlarini haromdan yopsinlar va nafslarini haromdan tiysinlar. Bu harakat ularning o‘zlariga pokizaroq, yaxshiroq ko‘rinadi. Xudovandi olam qilgan har bir ishdan xabardordir. Ayollarga ham aytgin: ko‘zlarini va o‘z nafslarini haromdan saqlasinlar»