Таң сары белгі беріп, анау-мынау көрінерлік болған кезде,
ана есегі қайқалап, ала қоржын арқалап, шар кітабы қойнында,
гүлбары қабақ мойнында, аса таяқ қолында, жүрген ақтың жо-
лында бір-ақ шалмалы келіп:
- Уай, байгұс, мұңды-зарлылар-ай, Құдайдың құлағын шу-
латтыңдар ғой. Үн-зарларың құдайдың құлағына барды. Құдай
мені жұмсады. Көтер басыңды, жай қолыңды. Мыңды аламысың,
мыңға балап бірді аламысың? Қалағаныңды, ойыңа алғаныңды
айт! - дейді.
Гүлқаныс ұшып түрегеліп, қолын жайып:
- Көзім қызарып, жырбиып, аузымның еті қашып, ырбиып,
мұрыным қырдай болып зорайып, иегім бір жапырақ ет жоқ бо-
лып сорайып қалғанда, ешкідей егіз, иттей сегіз күшіктегенде,
маған не түседі?
Оттың басын боқ қылып,
Қырға шығар ішінде
Бір оңдысын жоқ қылып,
Мен не етейін кебіңді,
Құлан кәде шөбіңді?!
Берсең, маған қалап бер,
Басын мыңға балап бер,
Өмір жасын ұзақ қыл,
Әр жасын мыңға санап бер! - дегенде:
- Ал, мүсәпірлер, көз-жасыңды құдай тыйды, тілегеніңді құдай
берді. Қалағаның ұл болса, ойлағаның сол болса,атса, мылтық
өтпесін, шапса, қылыш өтпесін. Отқа салса, күймесін, суға салса,
батпасын! Бір құдайдан басқадан, сірә да, бұйрық жетпесін. Атын
Шора қой! - деп, жөнеле береді.
Гүлқаныс қуанғаннан, жүрегі жарылуға аз-ақ қалды. Бойын
тоқтата алмай, ұшын тұра келіп жонға шығып кетті. Нәрік бай
ұйықтап қалды. Бір уақытта таң атып, күн шыққан соң, оянып,
тұра келсе, түнде қасында бірге жатқан Гүлқанысы жоқ.
Ойбай, Құдай-ай, бала сұрап аламын! - деп жүргенде,
қасымдағы қатынымнан айрылып қалдым-ау! Мен балаға зәру
болсам, әулие қатынға зәру екен ғой! Әулие, әулие пайдаңнан бе-
зейін, қатынымды берші!
Айғай салды. Олай бақырды, бұлай бақырды:
- Гүлқаныс! Гүлқаныс! - деп шақырды. Дыбыс шықпады.
Отырғанмен, Гүлқаныс табылатын көрінбеді. Тұра келді. Төбе-
төбеге қарай жүгірді. Анау қырға шықты, мына қырға шықты.
Гүлқаныс та бойын тоқтатып, есін жиып: «Әлгі байғұс оянса,
мені қайда кетті деп, іздеймін деп, бір жаққа лағып (ұлағып) шығып
кетер-ау!»- деп отыр екен. Екеуі бірін-бірі көрісіп, ыржаң қағып,
күлісіп, құшақтасып, сүйісіп, Гүлқаныс көрген түсін, әулиенің аян
бергенін айтып, қуанысып отырды. Сөйтіп отырғанда, бір бұлақ
шалшық суға қоңыр қаз бен аққу лек-лек келіп қонып, судың беті.
Жүзі аққу мен қазға толып кетті. Ілездің арасында бір бидайық
келіп, желкелерін қиып, бірін тірі жібермей, қырып тастады.
- А, құдай, «өлмегенге өлі балық» - деген - осы екен-ау! -
деп, қаз бен қуларды бауыздап жиып ала берді.
Және өздері ырым қылды: «Бізге құдай бала берсе, берген ба-
ласын осы бидайықтай қылып береді екен!» - деп. Шақпақтарын
шағып, тезек қалап от жағып, кұмыршаларын асып, қуаныштары
қойнына сыймай тасып, қаз бен қудың етінен жеп, тойып, ерін-
дері жібіп, тамыр-тамырлары елеуреп, дүрдиіп кеп, қыз-жігіт
күндеріндегі қайрат-қуаттары бойларына әбден еніп, күйлеріне
келіп, бірінен- бірі сұрасып, кұшақтасып жатып, мерекеге батысып
калды. Ерлі-байлы болғалы екеуінің бір-бірінен көрген тәттілігі
болды. Әулиенің аян бергеніне сенді:
-Бала деген неме,
Еріксіз туады енді,
Әулие жарды жүректі,
Құдай берді тілекті.
Кел, табалық енді елді! - десіп,
алты жыл өтіп, жетінші жылға аяқ басылғанда «қағанағы қарық,
сағанағы сарық» - болып, қырық үйлі Таманың ортасына келді.
Қалған қырық үйлі Тама да айы, күні туып, құтпан, құт болған бай-
лары ортасына аман-есен келгендігіне қуанып:
Уай, шырағым, Тасенжан-ай, ұлы бар кісі ұлын көріп куанады,
қызы бар кісі қызын көріп қуанады. Ұлы жоқ, қызы жоқ кісі неме-
несін көріп қуанады? Оған малының еркегі ұлындай, ұрғашысы
қызындай көрінеді. «Ағайын - ащы, мал -тұщы». Байлық, шіркін-
тұщылық, туысқандық - ащылық емес пе? Маған Шұбар дөнен
тәтті де, оны сұрап тұрған сен - ащысың. Сен Шұбар дөненді мініп
тойға барсаң, Гүлқаныс пен екеуміз бара қалсақ: «Өзімізден туып,
бұған мінерлік бала болмағандықтан, мынау мініп жүр-ау!», - де-
ген ой-сана ойға түсіп, ішкеніміз - ірің, жегеніміз - желім болады
ғой. Өзге қалаған атыңды қалай мінсең, олай мін, бір Шұбарды
аузыңа ала көрме,
Әулиеге - шырақ, қожаға-
тамақ», -
Құдайдан жәрдем болсын
десең, жалғыздықты ықтияр қыл»
Ысқырып атқан киіктің
обалы жоқ»,
Сусыз шөлдің шөбі арам, Еңбексіз ердің дәмі арам, Перзентсіз
ердің малы арам»,
сорлы екенсіңдер! Жүруін жүрсеңдер де, қайда баруларыңды біл-
мей, адасып, қаңғып жүр екенсіндер. Ұшпас тауық, көшпес кентте
жатқан жұрт сауда қылады, егін салады. Сол екі кәсіпке жарамаған
жамандар, жатыпішер жалқаулары оқу оқиды. Асы жоқтықтан,
оразашыл болады, іс жұмысы жоқтықтан намазшыл болады.
Сонан соң сондай жандары ажал жетіп өле қалса, «Жоғалған
пышақтың сабы алтын», - деп, басына үй тұрғызып, бір
сиырдың құйрығын байлап, әлеміштейді де, дәнемеге жарамаған
жаман жалқаулар басын күзетіп, оны әулие деп ат қойып, айдар
Сусыз шөлдің шөбі арам, Еңбексіз ердің дәмі арам, Перзентсіз
ердің малы арам», - дейді екен. Сенің айтқан сөзің ер жеткен
ұлы бар, бойжеткен қызы бар, балалы-шағалы, перзентті кісі зекет
берсін деген сөз ғой. Менікі- арам мал. Қанша адалдаймын де-
генмен, адал бола ала ма? Мейлің өзің бер, бермесең, Қараханың
берсін, берсін! Мейлің мына жақта біреу бар деп отырсың ғой,
соның берсін, берсін! Сонан соң зекет дегеніңді қалай қылып
алсаң, солай ал! Мен бір иесіз арам малды бағып жүрген жанмын.
Әуелі өздерің бұл малға ие тауып, бұл малды адал қылыңдар да,
