«Құлагер» поэмасы – Ілияс Жансүгіровтің эпикалық жырларының ең соңғысы және поэзиясының ең биік шыңы. Поэмаға арқау болған оқиға – Ақан сері мен тұлпар аты Құлагер. Поэма сюжетін құрайтын оқиғалар адамды бейжай қалдырмайды. Құлагердің өлімі Ақан үшін өте ауыр болады. Ол айдалада Құлагердің басын құшақтап, көзінен қанды жас аққанша жылайды. Құлагер – Ақан серінің сұлулығы, идеалы. Ақын мен тұлпар өмірі ажырамас тұтастық.
Жас шектеулері: 12+
Түпнұсқа жарияланған күн: 2012
Қағаз беттер: 52
Дәйексөздер127
Құлагер, қоштасқаным ел алдында,
Жемтігің қалды сенің Жыландыға.
Айрылып жанындағы жалғыз сенен,
Қайтты нең, тұрмаған соң жылады да.
Құлагер, жануарым, пырағым-ай,
Қалдың-ау Ерейменде, шырағым-ай!
Сенікі, менікі емес, қарға, кұзғын!
Оқи бер Құлагерге құраныңды-ай…
Көзіңнен айналайын тостағандай,
Қияр ем сені нағып тастағанға-ай;
Басыңды итке неге иіскетейін,
Ерте-кеш құшақтамай жас баламдай!
Құлагер, қош-қош атым, жолдасым-ай!
Мен білдім түнесем де тұрмасыңды-ай.
Тигізбей топыраққа, жоғары іліп
Сақтармын өле-өлгенше қу басыңды-ай!»
Соны айтып Құлагердің басын кесті,
Көрген жан: «Қайтсін шіркін, асыл!»- десті.
Достары: «Қайран ер-ай, обал-айлап»,
Қастары: «Сол сыйымен барсын!»
Жемтігің қалды сенің Жыландыға.
Айрылып жанындағы жалғыз сенен,
Қайтты нең, тұрмаған соң жылады да.
Құлагер, жануарым, пырағым-ай,
Қалдың-ау Ерейменде, шырағым-ай!
Сенікі, менікі емес, қарға, кұзғын!
Оқи бер Құлагерге құраныңды-ай…
Көзіңнен айналайын тостағандай,
Қияр ем сені нағып тастағанға-ай;
Басыңды итке неге иіскетейін,
Ерте-кеш құшақтамай жас баламдай!
Құлагер, қош-қош атым, жолдасым-ай!
Мен білдім түнесем де тұрмасыңды-ай.
Тигізбей топыраққа, жоғары іліп
Сақтармын өле-өлгенше қу басыңды-ай!»
Соны айтып Құлагердің басын кесті,
Көрген жан: «Қайтсін шіркін, асыл!»- десті.
Достары: «Қайран ер-ай, обал-айлап»,
Қастары: «Сол сыйымен барсын!»
Бұрқырат кер бұланды кең далаңа,
Бастырмай шөпке-шарға тоқтап құры.
Далаңның той болғанда қиял құсы,
Жүйріктей бабындағы жүгір, міні;
Орай шап алдын, артын жиын жұрттың,
Жыр қыла бүгінгіні
Бастырмай шөпке-шарға тоқтап құры.
Далаңның той болғанда қиял құсы,
Жүйріктей бабындағы жүгір, міні;
Орай шап алдын, артын жиын жұрттың,
Жыр қыла бүгінгіні
Бәйгеден атың келіп мақтанғандай…»
«Ақ шашақ», «Жайма шуақ»,
«Кербез керім»Ақанның асты ұйытты
«Ақ шашақ», «Жайма шуақ»,
«Кербез керім»Ақанның асты ұйытты
