автордың кітабын онлайн тегін оқу Ертай кесел болды
Жәкен ауылында жиылыс. Аттысы, арқалысы тұс-тұстан келіп,Жәкең үйінің желкесіне түсіп жатыр. Келген қонақтарды, күннің ыстығына қарамай, Жәкең далада иіріп отыр. Жұрттың көбі шөлдеп «неге келдімге» қалғандай пішін көрсетіп отыр.Жиылысты шақырушы - ауылнай, жанында песері, Ертай бар, кінегелерін қолтықтап көптің ортасына келіп отырды.
- Осыншама күтіскендей жұртта ала алмай жүрген кегің бар ма еді?! Шақырған соң, жиылысты уақытында істеу керек қой, - деп Жамақ дейтін жігіт күңк ете қалды.
- Пай-пай, Жамақ-ай, сенің асығыстығың-ақ өлтірді-ау, - деп ауылнай әзілге шаптырған болды.Ауылнаймен бірге отырған Ертайды көрген соң, өзі шөлдеп кеуіп отырған жұрт одан жаман жиырылуға айналды.Ауылнай сөз бастады:
- Ұйым дүкенін ашпақшымыз. Мына Ертай қалаға барып соны қалай ашудың жөнімен танысып келген екен, сіздерге соны айтпақшы, - деді.
- Сөйле, Ертай, - деп песер көтермелегендей болды. Манадан бері томсарып отырған Ыбырай отағасы жүгініп алды:
- Сендер әуелі маған сөз беріндерші, - деді. - Ұйым-бұйым дегендеріңе, қазақы адаммын, онша түсінбеймін, бірақ, түсінбесем де, өзімше жорығанда, ұйым деген жұрттың қалтасын қағу үшін істелетін қулардын әдісі-ақ деймін.
Мына Ертай мырзанын өз көзі отыр, баяғыда дүкен ашамыз деп бір-бір қарамызды сат-тырған бұлар. Ақырында сол дүкенге келген тауарын өз бетіне жеп, сауда қылған. Оның бәрін кезінде көріп те, біліп те шығайық. Ол кезде жұрттың қоңы да жақсы еді.Елдің көбі «шықпа жаным, шықпа» деп отыр. Тіл алсаңдар, балалар, мұны қойындар, біз тарайық, -деді Ыбырай отағасы. Ауылнай да, Ертай да үндемей қалды. Жиылыс ішінде сол ауылда бала оқытатын мұғалім бар еді, сөз түрі қолайсыздыққа айналған соң, ол өзінше үйретуге кірісті.Үкіметтің ел шаруасын көтеру туралы ұстап отырған жолының бірі -кооперация. Кооперацияның жұмысы бізде өркендемей тұр. Оған басты себеп - Ыбырай отағасының айтқаны , інісі, бұл жұмыстың басын ұстағандардың ойларының арам, жырым жегендігіне бағып, жоқтан олжа түсіремін деп азаптап,елді жеп мезі қылғандығы. Бұл күйдің енді өзгергені жөн. Кооперация жұмысы өркендемей, ел шаруасы көтерілмейді.Битке өкпелеп тонды отқа жақпау керек, біліп ашу керек, - деді мұғалім.Мұғалім сөзін теріс деген пенде болмады. Бәрі де: - Ертайдың ер қылып дүкен ашпаймыз. Ашсақ, өз бетімізге ашармыз, -деп жұрт тарай бастады.
