Кітапта қазақ халқының аса көрнекті ағартушысы, қоғам қайраткері Ахмет Байтұрсыновтың орыс халқының ақыны И.А. Крыловтың мысалдары негізінде аударған өлеңдері берілген. Ақынның «Қырық мысал» атты жинағы 1909 жылы Санкт-Петербургте жарық көрді. Бұл кітабы арқылы қалың ұйқыда жатқан қараңғы елге жар салып, олардың ой-санасын оятуға бар жігер-қайратын, білімін жұмсайды. Ақын әрбір аудармасының соңына өзінің негізгі ойын, айтайын деген түйінді мәселесін халқымыздың сол кездегі тұрмыс-тіршілігіне,
мінезіне, психологиясына сәйкес қосып отырған. А.Байтұрсынұлының «Маса» өлеңдер жинағы 1911 жылы Орынборда басылған. Мұндағы өлеңдерінің дені азаттықты аңсаған, күрес идеясына толы. «Қазақ қалпы», «Қазақ салты», «Досыма хат», «Жиғантерген», «Анама хат», «Тілек батам», «Жауға түскен жан сөзі», «Адамдықтың диқаншысы» сияқты шығармалары ел қамы үшін арпалысқан ақынның жан айқайы десек те болады. Ақынның осы өлеңдерінің көпшілігі 1905–1907 жылдардағы отарлық саясатқа наразылық танытқан Алаш қозғалысының алғашқы белгілерінен хабардар етеді.
Ахмет бабамыздың мұрасымен сусындағысы келетін көкірек көзі ояу барша оқырманға арналады.
мінезіне, психологиясына сәйкес қосып отырған. А.Байтұрсынұлының «Маса» өлеңдер жинағы 1911 жылы Орынборда басылған. Мұндағы өлеңдерінің дені азаттықты аңсаған, күрес идеясына толы. «Қазақ қалпы», «Қазақ салты», «Досыма хат», «Жиғантерген», «Анама хат», «Тілек батам», «Жауға түскен жан сөзі», «Адамдықтың диқаншысы» сияқты шығармалары ел қамы үшін арпалысқан ақынның жан айқайы десек те болады. Ақынның осы өлеңдерінің көпшілігі 1905–1907 жылдардағы отарлық саясатқа наразылық танытқан Алаш қозғалысының алғашқы белгілерінен хабардар етеді.
Ахмет бабамыздың мұрасымен сусындағысы келетін көкірек көзі ояу барша оқырманға арналады.
Дәйексөздер15
Ахмет бабамыздың мұрасымен сусындағысы келетін көкірек көзі ояу барша оқырманға арналады.
Ал енді мұнда қандай ғибрат бар?
Есектей іс ететін көп адамдар.
Сары жезден саф алтынды айырмайтын
Дүниеде бар емес пе не надандар.
Есектей қалпы кейбір адамдардың,
Көзі тар, көңілі соқыр жамандардың.
Асылды жасық пенен танымайтын
Сынынан сақта, Алла, надандардың.
Есектей іс ететін көп адамдар.
Сары жезден саф алтынды айырмайтын
Дүниеде бар емес пе не надандар.
Есектей қалпы кейбір адамдардың,
Көзі тар, көңілі соқыр жамандардың.
Асылды жасық пенен танымайтын
Сынынан сақта, Алла, надандардың.
«Сұқтанба құр сорайған қарасына.
Құдайым өзгесіне дән бергенде,
Бұл Бидай дәнсіз қапты арасында.
Бидайлар басы толық иіліп тұр,
Дән берген қожасына сиынып тұр.
Басында бұл Бидайдың дәні болмай,
Кекірейіп, көкке қарап бүлініп тұр.
Елде көп бұл Бидайдай адам, – дейді,
Тәкаппар, – оны халық, – жаман, – дейді. –
Қалпы емес тәкаппарлық данышпанның,
Тұтынба бұл мінезді, балам» – дейді.
Құдайым өзгесіне дән бергенде,
Бұл Бидай дәнсіз қапты арасында.
Бидайлар басы толық иіліп тұр,
Дән берген қожасына сиынып тұр.
Басында бұл Бидайдың дәні болмай,
Кекірейіп, көкке қарап бүлініп тұр.
Елде көп бұл Бидайдай адам, – дейді,
Тәкаппар, – оны халық, – жаман, – дейді. –
Қалпы емес тәкаппарлық данышпанның,
Тұтынба бұл мінезді, балам» – дейді.
