Данияр Жігітбек

Мен әлемді көрмеймін сен сияқты

Алматы, 2020

ӘОЖ 159.9

КБЖ 88.1

Ж 93

Жігітбек Данияр

Ж 93 Мен әлемді көрмеймін сен сияқты. Алматы: «Самға» баспасы, 2020. – 192 бет.

ISBN 978-601-7629-29-8

Кітапқа автордың таңдамалы өлеңдері енген. Бұл жинақтан сезім қылын шерткен сыршыл өлеңдерді де, өмір мен өлім жайлы пәлсапалық ойларды да, жігер беріп, шабыт сыйлайтын жырларды да таба аласыз. Автор өзін жетілдіру, нәпсімен күресу жолында түйгендерін де өлең түрінде ұсына білген.

Кітап поэзияға қызыққан жандарға арналады.

ӘОЖ 159.9

КБЖ 88.1

ISBN 978-601-7629-29-8

© Д.Жігітбек, 2020

© «Самға» баспасы, 2020

Барлық құқықтары қорғалған.

Кіріспе

Менің өлеңмен достығым 11 жасымда басталды. Тырнақалды туындыларым сол кезде жазылды. Есімде, үй жұмысын орындай сала, қолыма қалам алып, түн ортасына дейін үстел шамының жарығымен ойларымды қағаз бетіне өлең түрінде түсіретінмін. Шабытты шақтарда өзімді «ғасырдың ұлы ақыны» сезініп, қиялыма қанат бітетін. Күндердің бір күні жыр жинағым жарық көрсе деген арманым да бар еді. Міне, бұл арманыма да жеттім.

Өлең – дерт. Жазайын десем, ұйқас таба алмай, сөздерімді қиыстыра алмай қиналатынмын. Жазбайын десем, санамда сайрап жатқан ойларымды қимайтынмын. Басқа ешкім бұны мен сияқты жырлай алмайтындай көрінетін.

Өлең – емші. Жыр жазып, ойларымды реттедім. Сезімдерімді танып, сырын аштым. Жүрегімнің тыныштығын бұзған эмоциялар өлеңге айналып, мені мазаламайтын болды.

Өлеңіне қарап, ақынды танисың. Оның әлемді қалай көретінін білесің. Кітаптың атын «Мен әлемді көрмеймін сен сияқты» деп қойғаным да бекер емес. Менің өмірге деген көзқарасым, дүниетанымым, сезімдерім Жер бетіндегі 7 миллиард адамдікіндей өзгеше. Соны өлең түрінде ұсындым. Өлеңдерімді оқып, мына әлемге бір сәт менің көзіммен қараңыз.

Жырларымен жаураған жүректерді жылыта алған, жүдеген көңілдерге үміт сыйлай білген, көңілдің қараңғы көшелеріне жарық түсірген ақын – бақытты ақын. Өлеңдерім ізгі сезімдеріңізді оятып, жүрегіңізде сенім ұялатып, өмірге деген көзқарасыңызды жақсы жаққа қарай сәл өзгерте алса, мендік мақсаттың орындалғаны.

Данияр Жігітбек

ЖІГЕР

* * *

Жүрші, досым,

ұмыт бәрін өкпенің.

Жарамайды көздің жасын төккенің.

Келші, жазып қояйықшы дәптерге

бұл өмірдің ең бақытты сәттерін:

Ғашық болған ең алғашқы көктемің,

Құстар ән сап, күлімдеген көкте Күн.

Жаның қалмай күткен кездер сарылып

хат боп ұшқан сағыныштың кептерін.

Анашыңның сүйген сәті маңдайдан,

Тоқашының дәмі кетпей таңдайдан.

Інілерің мойыныңа асылып,

Қуанған сәт оралғанда шалғайдан.

Ойын қуып, еш алаңсыз өскенің.

Жұлдыз санап, армандаған кештерің.

Әрбір сәтті қызық көріп, жүгіріп,

Жаңбырлы күн көшеде су кешкенің.

Бұл өмірдің ең бақытты сәттерін

жазып жүрер болсыншы бір дәптерің.

Бір оқып шық кездеріңде мұңайған 

сол дәптердің шуақ сыйлар беттерін.

* * *

Құшағыма сыйдыра алмай әлемді,

төккім келді жүректегі өлеңді.

Айналамның бәрі тұнған сұлулық.

Бір сұлулық жанға сыйлар жылылық!

Көктегі Күн, жердегі гүл күлімдеп,

сыр айтысты жапырақтар дірілдеп.

Ақ қайыңдар тұр өзара кеңесіп,

маңдайымнан сүйді самал жел есіп.

Көз салып ем маңғаз асқар тауларға,

қанат бітті мендегі асқақ арманға.

Жан біткен де әдемі боп кеткендей,

көңілдері көркем еді көктемдей.

Жаңа таңды атырсам деп асықпын,

мына ғажап әлемге шын ғашықпын!

Сұлулықты жан-тәніммен сезінем.

Содан ба екен,

оған жиі кезігем.

Айналаңның бәрі әдемі екен ғой,

қарай білсең маxаббаттың көзімен!

Жігер

Бастаған істі

соңына дейін

жеткізсең, күшті

жігітсің дейін!

Сөздерді сұлу

айта алар әркім.

Уәдеде тұру

оңай ма, xалқым?

Көп еңбек етіп,

талай күш жұмсап,

мәреге жетіп,

марқайып тұрсақ!

Бірінші дұға,

содан соң амал.

Болмайды, сірә,

біз алмас қамал!

* * *

Жас балаша қуандың ба себепсіз?

Көбелекке тамсандың ба себепсіз?

Сүйіктіңе гүл алдың ба себепсіз?

Таңда тұрып, ән салдың ба себепсіз?

Бір адамды шын күттің бе себепсіз? 

Қалын сұрап хат жаздың ба себепсіз?

Бақытыңды жыр ғып күнде себепсіз,

Бар сырыңды ақтардың ба себепсіз?

Бейтанысқа сәлем беріп себепсіз,

күлімдеуді үйрендің бе себепсіз?

Айналаңа көңіл бөліп себепсіз,

көрші әжейге сый бердің бе себепсіз?

Себептерге толы өмірді

себепсіз

сүю керек, сүру керек!

Сіз әлемге керексіз!

* * *

Жүзінші рет болмағаны жолыңның

сені бүгін мұңайтты.

Соқпағы жоқ түзу жол деп өмірді,

досым, саған кім айтты?

Жүзінші рет болмағаны жолыңның

сені бүгін мұңайтты.

Кезекті бір сәтсіздігін өмірдің

жеңіліс деп кім айтты?

Жеңіс шыңын бағындырған әр тұлға

шабыт беріп, көңіліңді қозғасын.

Ұмытпа тек әр жеңістің артында

жатқан талай маңдай тер мен көз жасын!

Өмір – күрес,

жеңе білу – зор өнер!

Жанталасып, жанды же де, жауды жең.

Шынымен де мықты болсаң сен егер,

өзіңді жең алдымен!

Бір-ақ рет беріледі өмір

Сүйер болсаң, жан-тәніңмен сүйіп,

еңбек етсең, барыңды сап, беріл!

Ұмтылайық мақсаттарға биік.

Бір-ақ рет беріледі өмір!

Жетелесін алға ұлы арман.

Өтейікші асулардан небір.

Құлаған соң, құлау керек нардан.

Бір-ақ рет беріледі өмір!

Күлер болсаң, әлем бірге күлсін.

Жылар болсаң, төгіп жасты, егіл!

Сенің келіп, кеткеніңді білсін.

Бір-ақ рет беріледі өмір!

Қайтесің қиындатып?!

Тұнжырап жүзім неге

тұрады жиі менің?

Өткінші бұл өмірде

мен неге күйінемін?

Күтеді күнде алдымнан

Құдайдың сыйы небір.

Келмейтін қайтып енді

күндерге сүйіне біл.

Өзгелер тас атса да,

ағаш боп иіле біл.

Жаурасаң, жылынып ал.

Күн өтсе, үйіңе кір.

Қайтесің қиындатып?!

Онсыз да қиын өмір.

* * *

Бар ешкімге ұқсамайтын өнерің.

Шыңдала түс, шықсын десең жақсы атың.

Не қылсаң да, бол ісіңнің шебері.

Осы – сенің ең негізгі мақсатың!

Мақсатыңа қарай қадам басасың.

Өзгелерден аза көрмей өтпессің.

Әрбір үрген итке тұрсаң тас атып,

барар жерге мезгілінде жетпессің!

Нәтижелі болмас мүмкін еңбегің.

Тер төгерсің, шаршап, қолың талар шын.

Мың күресте мүмкін мүлде жеңбеуің.

Мың бірінші рет талпынбау саған сын!

Арасында небір күрес, егестің

еңбегіңмен сал өзіңнің жолыңды.

Есте сақта!

Жеңе алмайды сені ешкім,

бірінші өзің түсірмесең қолыңды!

* * *

Жігіттер!

Осы біз кетпедік пе майдаланып?

Мұзсыз жердің үстінде тайғанадық. 

Қадіріміз бес тиын болмаса екен,

жігіттің бес қаруын сайламадық.

Ерлік пе соғып тұрып көкіректі,

төбелес шығарғаның тойға барып?

Бір тал шашы түссе егер қарындастың,

оянар намыс қайда?

Қайда ағалық?

Салмақты да сабырлы жігіт қайда

ісі нық, сөзі нақты, ойлары анық?

Бағбан боп сезім гүлін аяламай,

жүректің түбіне бір бойламадық.

Қисайған қабырғаны түзетем деп,

таныттық па жігітке сай даналық?

Уәдемізде тұрмадық, сөзден тайып,

мойындағы міндетке жай қарадық.

Қайда кеткен қасиет қанға сіңген

ананың ақ сүтімен бойға дарып?

Сенім жоқ, тәуекел жоқ, мінез жоқта

алысқа шаппасымыз айдан анық.

Жігіттер!

Ойын арзан, уақыт қымбат.

Оянатын кез келді.

Ойланалық!

25 жас жайлы жыр

Жиырма бес жыл жер басып жүр екенмін.

Аз ба? Көп пе?

Соны ойлап, мұң етермін.

Неге үлгердім?

Өмірде неге жеттім?

Тез өткенін жылдардың елемеппін.

Бірі болып ақкөңіл көп жігіттің,

«көппен көрген ұлы той» деп жүріппін.

Жасамаппын тариxи ерлік әлі.

Бос өтсе өмір,

бәріне мен кінәлі!

Сақтадым ба аялап арманымды?

Әлде шайнап қалдым ба бармағымды?

Жақынымның жеттім бе қадіріне?

Шын шүкір еттім бе әлде Тәңіріме?

Гүл ектім бе өзгенің көңіліне?

Сән берді ме маxаббат өміріме?

Таңдарыма жалғадым таңдарымды.

Уақыт,

сенің сезбеппін салмағыңды.

Жиырма бес жыл жер басып жүр екенмін!

Өмір деген сыйды үлкен жыр етермін.

Жиырма бес жыл!

Қалды артта ширек ғасыр.

Жүрегімде сақтадым тілекті асыл:

Демеймін

«Ұзақ ғұмыр бер, Құдайым!»

Тек ғұмыры ұзақ іс істеп қалдырайын!

Жеңіс жайлы ж