Аты-жөні қазақша, тілі орысша, киімі арабтық, мәдениеті америкалық, діни танымы салафиттік, тарихы трайбалистік деңгей-дегі дүбәра типтер пайда болды. Бұның басты себебі – та-рихи фонның мүлде көрінбеуі және үзілген тарихи тізбектің қайта жалғанбауы.
-жырдың негізгі арқауы – үзіліп түскен жапырақ, оған тұрған шық, жұпар иісті гүл, бал татыған же-міс. Бірақ осы көркем нығметтің бәрі «қадірсіз қалған» та-мырға тәуелді.
1953 жылы екінші қудалау кезеңі басталғанда Қаныш академиядан қуылып, Мәскеуді барып паналайды. Сол кезде Мәскеудегі басшылар оған қызмет істеймін десең, мынадай қызмет түрлері бар деп ірі-ірі институттардың басшылығын ұсынады және Мәскеуден пәтерді таңдап ал дейді. Қаныш бұл ұсынысты қабыл алмайды. Одан гөрі Қазақстанда қарапайым барлаушы болғаным жақсы деп қайтып келеді. Қазіргі прагматик жастардың көзқарасында Қаныш Сәтбаев «ел үшін» деген иллюзияға беріліп, керексіз қиындыққа шатылған қарабайыр ұлтшыл сияқты көрінеді. Бірақ сау ақылмен ойласаңыз, Қаныштың сол кездегі ұлтшылдығы мен жанкешті еңбегінің шарапатынан Қазақстанның қазіргі экономикасы әліге дейін жұмыс істеп тұр.