Дайындаған: Елмұрат Ораз

 

«Шабыт» баспасы

Алматы, 2022

АЛТЫН БАЛЫҚ

Аузу, сиынайын бір Құдайға,

Жасымнан бала оқыттым кедей, байға.

Жазбадым көптен бері жалқауланып,

Әйтпесе тәуір едім осындайға.

Әуелі мен сөйлейін өткендерді,

һәрқашан мұратына жеткендерді.

Қиссаның бір тәуірін мен сөйлейін,

Бұрынғы дүниеден кеткендерді.

Мен Ақылбек тірлікте жазайын хат,

10. Өтіпті бізден бұрын көп адамзат.

Тотының Майшекерге айтқан сөзі

Кейінгі бозбалаға бәйіт боп жат.

– Айтайын, тыңдасаңыз, жақсы кеңес,

Жақсы адам жетімдердің хақын жемес.

Тоты құс Майшекерді мақтап қойды, –

Ғаламда жан бар ма, – деп, – сізге теңдес.

һәр адам дінін күтіп кеткен екен,

Дүниені аяғымен тепкен екен.

Майшекер, құлақ қойып тыңдасаңыз,

20. Бұрын да сіздей ғашық өткен екен.

– Байы жоқ, ақылы кем мен бір қатын,

Білмейді адам сіздей сөздің затын.

Бұрын да мендей кім ғашық болған екен,

Айтып бер, тоты құсым, оның атын.

– Майшекер, түрленесің опа жағып,

Жүреді ғашық жарың сені бағып.

Киініп киіміңді асығыпсыз,

Тоты құс кеңес айтар [енді] нағып.

Майшекер мынау сөзге құлақ салды,

30. Бір күнше отыруға ойына алды.

Тотының бұл кеңесін тыңдайын деп,

Майшекер асын ішіп тойып алды.

Тоты құс сөйлейді енді бойын тарап:

– Майшекер, отырдыңыз маған қарап,

Бұл сөзді естіген соң сіз кетерсіз,

Құдайым бергеннен соң мұндай талап.

Бізден бұрын бір патша болған екен,

Жеті ықылымды ол билеп тұрған екен.

Патшаның атын сізге баян қылсам,

40. Сұлтан ұғлы Махмұт деген екен.

Падиша тамам жұртын алды жиып,

Жаман, сұмдық істерін қойды тыйып.

Нашарлары патшаға қызмет қылып,

Байлары тұрады екен алтын беріп.

Қиындық жұртқа патша қылады екен,

Алымын жылында бір алады екен.

Алымын халі жетіп бере алмаған

Патшаға қызметкер болады екен.

Айтайын бір қиссаны, құлағың сал,

50. Болыпты падишада осындай хал.

Кемшілік падишаға қоңсы болған,

Көп жасаған бар екен бір кәрі шал.

Әлгі шал балық аулап күнін көрер,

Патшаға алым үшін балық берер.

Ибраһым деген жалғыз баласы бар,

Баласын нұрлы қылды Пәруардигар.

Бала айтады: – Әй, ата, сөзім тыңда,

Біздерді нашар қылған Құдауанда.

Балық аулап қызмет мен қылайын,

60. Ұстайын балық болса енді мұнда.

Қартайып жеттің, ата, бұ шамаға,

Ау аулап мен шығайын тамашаға.

Кәрілік енді сізге жетті ғой, – деп,

Мен қызмет қылайын, – деп, – падишаға.

– Жас бала, бес жасыңда не қыласың,

Қаңғырып бір жерде сен адасарсың.

Балық аулау ол саған қиын болар,

...