Дайындаған: Елмұрат Ораз

 

«Шабыт» баспасы

Алматы, 2022

Әнуар Күләнда

Қолыма қалам алдым хат жазғалы,

Еске алып оқиғаны мына зарлы.

Жамағат, зейін қойып оқыңыздар,

Азырақ Әнуардан сөз қозғалды.

Басыра шаһарында өткен шақта,

Залымдар қарсы болған ақиқатқа.

Бар екен Нұрым атты бір саудагер,

Бай адам — дәулеті мол сол уақытта.

Бұл Нұрым байып кеткен саудаменен,

10 Өзіңе ешбір адам тең келмеген.

Саудасы мал-басымен қатар өсіп,

Дүниеде мұқтажы жоқ ештеңеден.

Нұрымның қаулап өскен бар шаруасы,

Бар екен кіндігінен үш баласы.

Әнуар — бесіктегі ең кенжесі,

Дейтұғын Асан, Үсен екі ағасы

Әкесі мен шешесі бірдей өліп,

Қалмапты балалардың еш панасы.

Бай еді аты мәлім қаласына,

20 Қалыпты жиған дүние баласына.

Есейіп, ес тоқтатқан адамы жоқ,

Ақылын бала ойлап таба алсын ба?

Шешесі қатар өліп әкесімен,

Мал-мүлік қалды иен неше түмен.

Ер жеткен екі бала—Асан, Үсен,

Бастады дүние шаша құмарменен.

Соншалық жинап кеткен мал мен мүлік

Жетті ғой екі-ақ жылға әрең-пәрең.

Әнуар жетім қалған бір жасында,

30 Шыға алмай қалды жылап қыр басына.

Алманың қызылындай шырай жүзі,

Болғандай көрген құмар тұлғасына.

Құмарпаз Асан, Үсен — екі аға,

Көп малды шашып-төкті құмарына.

Ойламай келешегін шашқаннан соң,

Ақыры зар боп қалды бір тиынға.

Белгілі Асан, Үсен — бай баласы,

Қоршалған мал-мүлікпен айналасы.

Жеткізбей екі жылға ол дүниені,

40 Сорайып қала берді сопа басы.

Айырылып мал-мүліктен, қалды қарап,

Кедейлік, келді жетіп, қанжығалап.

Малай боп енді бұлар күн көрмесе,

Берер ме біреу оған соқыр жармақ!?

Өзінде болмаған соң жалғыз тиын,

Бекерге кім береді киім-тамақ!?

«Нұрымның балалары малай болды»,

Деген сөз екеуіне қиын болды.

Тауысып екі жылда мол байлықты,

50 Жоқшылық тоса берді жүрер жолды.

Өзінде бұл шаһардың малай болып,

Мал бағып, жан бағуды намыс көрді.

Екеуі ақылдасты кеңес құрып,

«Жайымыз мұндай болды Құдай ұрып.

Онан да өлген жақсы бізге, — десті, —

Бұл жерде жан баққанша малай болып.

Біз болдық өзімізді отқа айдаған,

Таңбалы басымызға шоқ байлаған.

Бір жаста жетім қалып шерлі болған,

60 Қайтеміз Әнуарды сор қайнаған.

Үш жаста жүре алмайды Әнуар бірге,

Еңбекті істей алмас тағы бірге.

Шөлдетіп, өлтіргенше жапан түзде,

— Қалсын, — деп кеңес құрды, — ел ішінде.

Атаның түгел құртып мал мен мүлкін,

Болдық біз көре алмастай елдің жүзін.

Обалың бізден болды Әнеш сәби,

Қор болып бір жасында қалған жетім.

Айырылдың бір жасыңда ата-анадан,

70 Сенделткен өзімізді біз бір надан.

...