Дайындаған: Елмұрат Ораз

 

«Шабыт» баспасы

Алматы, 2022

ҒАЯР ҚАТЫН

غايار قاتن

Ертегі ертедегі кәрі күйге,

Жібіне сабақталып отыр ине.

Бетіңнің бедеріне жұқпалы екен,

Опалап жаға берсең, шіркін дүние!

Ертектің ертегісін құрайын да,

Шықпаса елден құрақ сұрайын да.

Дастанбай деген кісі бай боп өткен,

Туысы Түркістанның кірайында.

Дейді екен қошаметпен әркім “Дастан”,

10. Түркістан қаласынан байлығы асқан.

Қайыры қарындасқа мол кісі екен,

Әркімге қарайласып қажет ашқан.

Байлықпен сегіз күмет үй салдырған,

Төбесі көк қаңылтыр, көз талдырған.

Алтыннан босағасын әшекейлеп,

Ішіне асыл тартып от жандырған.

Иісі дүние гүлдің жұпар аңқып,

Гүл қойып неше жерден ырғалдырған.

Әр жерден жақұт ойған, күміс шауып,

20. Ұжмақтың сарайындай сырландырған.

Ол үйге шығып кетті дүние пұлы,

Қалсын деп мұра болып салған мұны.

Қалғанда егде тартып зорға көрген,

Базарқан Дастанбайдың жалғыз ұлы.

Боған соң бай баласы өзі малсақ,

Қаңбақтай Базарқанға бітті саңлақ.

Солқылдақ жаңа жігіт болған кезі,

Аяғын тәлтек басар шалдуарлап.

Ер жетіп есер өскен байдың ұлы

30. Болыпты елден таңлап қатын алмақ.

Дастанбай баласына айтады екен:

– Алсаң ал, сұлу [қатын] елден таңлап.

Сұлудан сұлу талғап қашпай малдан,

Сұлудан қызық өтпес дүние жалған.

Жалғызым елден өткен сұлу алса,

Мінезі басылар деп шалдуардан.

Бойынша әкесінің лұқсаты,

Баласы айдай сұлу қатын алған.

“Иншалла, қарағымның қарызынан,

40. Дастанбай: құтылдым” деп айтып салған.

– Айтайын ақылымды, – депті, – саған,

Базарқан, бері келші, жалғыз балам!

Ие боп мұрасына тұра алмасаң,

Қорлығы замананың болар жаман.

Атаңның дәулетінен айрылған соң,

Бола алмас бес тиындық елге бағаң.

Мүлкіңді шашпа төгіп, күтіп ұста,

Алланың ақ өлімі келсе маған.

Таңдайын осылай деп бір-ақ қақты,

50. Аузынан көзі алаңдап көбік ақты.

Бір ауыз содан басқа тілге келмей,

Ұсынып аяқ-қолын қаза т

...