Дайындаған: Елмұрат Ораз

 

«Шабыт» баспасы

Алматы, 2022

Қисса Бозғұлан

(Ә. Бижанұлы нұсқасы)

Ертеде Бозұғлан деген хан болыпты. Оның екі қарындасы болған. Бірінің аты — Гүлхадиша, бірінің аты — Лағыл екен. Екі бас уәзірі о да бір туған ағайынды екен, аттары - Әжібек пен Опабек екен. Бозұғлан екі қарындасын екеуіне қосыпты. Халқының барлығын сол екеуі билейді екен. Лағылдан Жүсіп, Ахмет екі ұл, бір қызы болыпты. Қызының аты — Қарлығаш екен. Оба деген аурудан Әжібек, Опабек, Гүлхадиша үшеуі өледі. Жүсіп,Ахмет, Қарлығаш, шешесі Лағыл қалады. Бозұғлан хан [оларды] тәрбиелеп өсіріп, Ахмет, Жүсіп ер жетіп халқын билейді. Қырық нөкері бар болады. Халқы күндеп ханға шағыстырып, хандығыңды алып орныңа мінгелі жүр деп шағыстырып [айтқан соң], оған сеніп, «бұл шаһарда тұрмасын, кетсін» деп, әмір етіп қуады. Қырық нөкер соңынан көп халық еріп: «Босқа кетпей атысып кетейік» дейді.

Адам сопы Хауадай ата-анасы,

Таралып дүниеге көп баласы.

Жайларын адамзатқа қоныс үшін

Жер мен көк жарық берген екі арасы.

Жұрт өткен неше ғылым бізден бұрын,

Бірі кеп, бірі қайтып бірін-бірін.

Исфаһан шаһарында Бозұғлан хан —

Бір сұлтан шыққан екен ерте бұрын.

әжібек, Опабекпен бас уәзірі

10 Патшаның билейді екен ішкі ақылын.

Бір туған өзіменен қарындасын

Қосыпты екеуіне екі қызын.

Екі қыз, бірі — Лағыл, [бірі] — Гүлхадиша,

Таусылмас айта берсе осы қисса.

Әжібек, Опабек пен Гүлхадиша

Жұманың қайтыс болды арасынша.

Бозұғлан қос жиенін тәрбиелеп,

Өзінің асырады баласынша.

Білімді, нұсқасы артық, бәрі толық,

20 Ақылдасы патшаға болды серік.

«Тақтыңды қос жиенің басады» деп,

Сұлтанға сөз жүргізді шағым беріп.

«кетсін, — деп, — шаһарымнан» хабар салды,

Өсек айтқан дұшпанның тіліне

...