Кенжегүл Базархан

Ана, сенің әлдиің жүрегімде...

«Ана» деген ең ардақты ат өмірдегі,

Бар жақсылық анада бар өңірдегі.

Егер анаң қуанып, күліп жүрсе,

Сенің де қайғың шығар көңілдегі... (Б.К.)

«Ана» деген есімнен қымбат бұл дүниеде басқа не бар? Ананың әлдиі, әлпеші мен аялы алақанынан артық, ыстық құшағынан асқан махаббат сірә де жоқ. Ана, бүгін мен саған жүрегімнің түкпірінде жатқан перзенттік сағынышымды жеткізбекпін.

Анашым! Осы сөзді өзіңе еркелеп, назданып, қуанып айтпағаныма сегіз жылдың жүзі болып қалыпты. Сұм ажалдың сенің мейірімді жүзің мен аналық пәк жүрегіңді, ыстық құшағың мен аялы алақаныңды бізден, менен тартып алғанына биыл сегіз жыл болады. Сегіз жыл сексен жылдай сезіледі сені сағынғанымда. «Қара жер қойның толсайшы-ай» деген әннің шумақтары да тілімнің ұшына жиі оралады. Жүрегіме шермендей болып жиналған сағынышым мен перзенттік махаббатым кейде мені мына жалған дүниеден түңілдіріп, бездіріп жіберердей болады. Білесіз бе анашым, сіз сәл ауырып қалған сайын егер сіз өлсеңіз, мен де сізбен бірге өлемін деуші едім ғой, балалық қиқарлығыма салып, бірақ жалған екен ол. Шықпаған жанды өзің қолдан шығара алмайды екенсің... Әлі тірімін, кейде өзімді сол сөздерім үшін жалған айтушы ретінде елестетемін. Алайда Жаратқанның жарлығына шараң бар ма? Демек, маған берілген өмір сызығы әлі өз мәресіне келіп жетпеген екен. Асқар тау әкем қайтқанында, бәлкім, кішкентай болғандықтан ба екен, көп дүние есімде жоқ. «Әкесі өлсе жай жетім, анасы өлсе тұл жетім» деген ата сөзі растығын тағы бір дәлелдегендей. Ал сіздің өмірден өткен күніңіз мен үшін мына әлем құлағанмен бірдей болып еді...

Қыс айларында дүниеге келген адамдар қыс мезгілін ұнатады деуші еді ғой. Ал өз басым желтоқсан айында шыр етіп дүние есігін ашқан болсам да қыс мезгіліне деген суықтық, жеккөрушілік басым. Менің қос бәйтерегімнің де сұм ажалдың қармағына ілінген мезгілі болғандықтан шығар мүмкін... Асқар тау – әкешім менің небәрі сегіз жасымда ажал құрсауына түссе, қайнар бұлақ – анашым жиырма төрт жасыма жетер жетпесімде мына жалған дүниеге қол бұлғап, қош айтысып кете берді... Жағасындағы құрақтар асқар таусыз, қайнар бұлақсыз қандай жағдайда болатыны айтпаса да белгілі ғой... 2012 жылдың қаңтар айы – жүрегіме қайғы бұлтын үйірген, мына өмірден түңілткен ай.

Асыл анам, ақ анам, асыл тәжім! Сағындым өзіңізді. Жымиып қана езу тартатын сол бір сезімге толы көздеріңізді, күлкіңізді сағындым. Құлыным деген тәтті сөзіңіз бен әлдилеп отыратын жұмсақ үніңіз әлі құлағымда тұр. Анашым, өмір кейде неге осыншама қатал? Көзімнен ыстық жас тағы да моншақтап кетті. Мына жас құрғыр да сізге хат жазуыма бөгет болып бағуда. Саусақтарым оған дес берер емес, өйткені бүгін сізге деген барлық сағынышымды жайып салуым үшін бар шамасынша маған көмектесуде...

Анашым, білесіз бе, сіз кеткеннен соң мен қатты өзгердім. Бұрынғы еркелік пен балалықты жалғыз сәтте артқа тастап, қас пен көздің арасында есейген жанға айналдым. Айналама басқаша көзбен қарай бастадым. Бірақ бәрібір де жүрегім қанжылаумен болды. Өзім қанша қиналып, қайғыммен іштей арпалысып жатсам да, аға-әпкелерімнің алдында, жақындардың жанында білдіртпеуге тырысып, керісінше, оларды жұбатуға кірістім. Олар менің морт сынып кетуімнен қорықты, білем, бар ойлары менің жыламауым, менің мұңаймауым болды. Әрине, олардікі де орынды. Себебі мен өзіңіз дүниеге әкелген тоғыз қозының сүт кенжесімін ғой. Әрі «анам өлсе мен де өлем» деген ұранымды олар да естіп жүретін, алайда мен жақындарым қорқатындай осалдық танытпадым. Алланың аманатына қиянат жасай алмадым. Керісінше бар күш-қайратымды жинап өз-өзімді қайсарлыққа баули түстім. Жыламадым, қиналмадым емес, әр сәт қиналдым, онымды бірге туғандарыма көрсетпедім. Түн баласында аңдып жатып барлығы шырт ұйқыға кеткен сәттерді пайдаланып, көрпенің астына кіріп алып еңкілдеп жылап, ботадай боздайтынмын. Сол кездерде мамық көрпе үстімнен басқан қабірдің қара тастарындай болушы еді. Өзіңіздің киіп жүретін көйлегіңіз бен басыңыздан тастамайтын жұпар иісіңіз сіңген ақ орамалыңызды қатты құшақтап, иіскеп жатып талықсып ұйықтап кететінмін де, түсімде сізді көретінмін. Сол баяғы жылы жүзіңізбен, көркем мінезділігіңізбен баяу басып кеп жаныма жайғасып отырасыз да, «Қызым, бұл өмір, баршамызға сынақ үшін берілген. Өзің де айтатын едің ғой, бұл өмір жалған деп, мен сені мәңгілік өмірде күтетін боламын», – дейтінсіз де жоқ болатынсыз. Маған түсіме енетініңіздің өзі медет еді. Осылайша ертеңгі күнді мен сізбен мәңгі дүниеде кездесетінім үшін үкілі үмітпен қарсы алатынмын, әлі де сол үмітпен өмір сүріп келемін.

Аға-әпкелерім мені ішінен тынып, ішқұса болып қала деп те қорықты. Әлі де сол ойларын сұрап та тұрады, бірақ мен жеңілмедім, ана, жеңдім. Өзіңіздің арқаңызда. Сіз де әкем қайтқанда шиеттей сегіз балаңызды (біреуі мен кішкентай кезде шетінеп кеткен) асқан қайсарлықпен қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқты