Педагогикалық және гуманитарлық ғылымдар факультеті

Тілдік білім беру кафедрасы

Мен сені жақсы көрем, өмір!

әңгімелер жинағы

Қаскелең

2019 жыл

Арыстандай айбатты,

Жолбарыстай қайратты –

Қырандай күштi қанатты.

Мен жастарға сенемiн!

Көздерiнде от ойнар,

Сөздерiнде жалын бар,

Жаннан қымбат оларға ар,

Мен жастарға сенемiн!

Жас қырандар – балапан,

Жайып қанат ұмтылған.

Көздегенi көк аспан.

Мен жастарға сенемiн!

Жұмсақ мiнез жiбектер.

Сүттей таза жүректер.

Қасиеттi тiлектер –

Мен жастарға сенемiн!

Тау суындай гүрiлдер,

Айбынды алаш елiм дер,

Алтын Арқа жерiм дер,

Мен жастарға сенемiн!

Қажу бар ма тұлпарға,

Талу бар ма сұңқарға,

Иман күштi оларда,

Мен жастарға сенемiн!..

Алаш айбынды ұраны,

Қасиеттi Құраны,

Алаштың олар құрбаны,

Мен жастарға сенемiн!

Мен сенемiн жастарға.

Алаш атын аспанға

Шығарар олар бiр таңда,

Мен жастарға сенемiн!

Мағжан Жұмабаев

Назерке Жасарал

Бір жылу керек маған

– Ана, анашым! Сізге ауыртпалық түсірмеймін. Ендігәрі бұл қайталанбайды. Тастамашы мені, өзгеремін. Уәде берем, анашым, уәде…

Он үш жасымды есіме алсам, осы сөздер және сол оқиға ғана көз алдыма елестейді. Жүрегімнің жылуы болған анашым теңіз асып, мені тастап кеткеніне, міне, аттай бес жылдың көлемі болды. Он сегіз жас, басқалардың айтуынша, ата-ана бауырынан жырақтап, алғаш студенттік өмірге, өз алдына құруға талпынған өмірге үлкен қадам дейді. Алайда ата-ана жылуы мені одан әлдеқайда ерте жаста-ақ тастап кеткен. Арқа сүйер асқар таусыз, құшақ жайып қарсы алар анасыз өсіп-жетілу ұсқынсыз құстың аққуға айналуына ұқсайтындай... 

Кешкі ас үстінде әкем бір қуанып, бір мұңайып отырды. Анам да қобалжып, не айтар екен деп күтіп отыр. Өзімнің бестік бағаларыммен қашан мақтанамын деп тағат таппай мен отырмын. Бір мезетте әкем терең демін алып, сөз бастады. «Шет елге кетемін, басқа балалар да мектепке бару керек, жағдайларын жасаймын» дейді. Түк түсінсем бұйырмасын. Мен барда басқа балаларға жағдай жасап не керегі бар, әлде мен қате жібердім бе? Анам болса, орнынан атып тұрып, үндемей бөлмеден шығып кетті.

– Әке, мен қателік көп жіберетін болған соң, бізді тастап, басқа бала алғың келе ме? 

– Жоқ, балам, қайдан келді бұл ой. Керісінше, сендей ақылды, тәртіпті балалар тәрбиелеу үшін кетіп барамын. Басқалардың да сен секілді бақытты өмір сүргенін көргің келетін шығар? 

– Әрине, егер менікіндей көп ойыншық болып, сіздер секілді қамқоршы жандары болса күшті болады ғой. 

– Ендеше, әкеңді сол балаларды бақытты етуге жібер, жарай ма? Анаңа қара, жабырқатпа. Кейін менен де үлкен, жомарт, беделді адам болатыныңа сенемін, балам. 

Бұл әкем екеуміздің соңғы отырып сөйлескен сәтіміз болатын. Соңғы ақ батасы… Ақылы... Жұбатуы... Кейін түсіндім, әкем Моңғолияға барып мектеп ашуға көмектескен екен. Бір жағынан қатты қуанып жүрдім. Басқа балалар да бақытқа лайық қой. Дегенмен үш-төрт жыл өткеннен кейін, анам әкемнің қайта оралатынын айтты. Енді бізді алып кетпекші екен. Қуанышымда шек жоқ… Мен де әкем секілді мектеп салып, балаларды оқытам деймін. Анам екеуміз сапарға шығуға дайындалып отырғанымызда, үлкен көкем келді. Сыртқа шығып анаммен сөйлескен соң, анашымның түрі бозарып кетті. Ерні дірілдеп, көзі жасқа толды. Қуаныштан адам бұлай жылай ма деп ойланып қалдым. Бірнеше күн өткен соң үйімізге адамдар лық толып, барлығы анамды қолдап, құшақтап жатыр. Бір кезде үлкен ағаш қорапты көтерген бір топ ер кісілер үйдің алдына келіп тоқтады. Анам жүгіріп шығып, қорапты құшақтағысы келгендей, жанталасты. Барлығының көңілі түсіп, ештеңе дей алмай тұр. Бірнеше күн өткенде ғана ол ағаш қорап табыт екенін, оның ішінде әкем болғанын ұқтым. Кейін білдім, әкем бізге келер алдында оқушысының жағдайын білмекке үйіне барыпты. Барса, оқушысының әкесі баласын таяқтың астына алып жатыр екен. Арашалап қаламын деген әкем сол жерде пышақ астына қалып, жан тапсырыпты. Қаралы хабарды естігенде үстіме мұздай су төккендей болды. Қалайша?! Басқаларға бақыт сыйлаймын деп, өзі бізді бақытсыздықта қалдырғаны ма? Анамнан мән-жайды сұрасам, «Моңғолияға бармауы керек еді» деді. Өз отбасын жалғыз қалдырып, басқаларға жүгіргеніне жүрегі езіліп отырды. Осылайша асқар тауым жығылып, қорған болар әкесіз күндер басталды. Анамның қабағы қатулы, ашушаң бола бастады. Бір төртім үшін бүкіл үйді басына көтере ұрысатын. Ішімнен әкемнің «анаңа қара, жабырқатпа» деген сөздерін қайталап, өзімді жегідей жей бердім. Мектепте де белсенді едім, енді мақтанышы бола алатын адам да жанымнан кеткен соң, ол да қалды. Не үшін? Кім үшін? Сұрғылт тартқан өмірімнен жырақтайын деп кітап оқуға қызыға бастадым. Түрлі оқиғалар, кейіпкерлер өмірі, қуаныш, қайғысын өзім бастан кешіргендей күйге түсіп кетемін. Міне, бір күнім екінші күннен еш айырмашылығы болмай өтіп жатқанына бүгін үш жыл. Бүгін дүние есігін ашқан күнім. Осы өмірге әкелген анама рақметімді айтпақ ниетпен гүл шоғын үйге алып келемін. Көңілім көтеріңкі, қазір анам қуанса, тіптен керемет болады. Есік алдына келсем, үлкен ағам анамның жүктерін машинаға салып жатыр екен. Заттары тым көп. Анам мені көре сала, жүзін бұрып алды. Не болып жатыр? Бір кезде анам өзі жақындап келіп, ақырын құшақтап, құлағыма сыбырлады:

– Мені кешір, балам. Қолымнан бар келері осы. Сен менсіз де бақытты бола аласың. 

Жоқ, анам да мені тастап кетпек пе? Мен кіммен қаламын? Анашым, күнде ұрып-соқсаң да шыдаймын. Тек жалғыз қалдырмашы! Бірақ бұл сөздерді айтамын дегенше анам көлікке отырып кетті. Оның ізі көз алдымнан мүлдем кеткенше, көзім жасқа толған күйде үнсіз жылап тұра бердім. Дәл қазіргі сәтте екі қанатым сынып, енді ұшуға мүлдем үмітін үзген балапан секілдімін. Артымда қаңырап, бос қалған үлкен үй. Біздің үй. Отбасыммен шат-шадыман қуанышты сәттерге толған үй. Үйім… 

Орта мектепті үлкен ағамның үйінде жүріп бітірдім. Анам мен әкемді көп ойлап бұрынғыдай әр минут сайын еңкілдеп жылауды қойдым. Ішімнен әкем мені демеп тұр деп өзімді жігерлендіремін. Бірақ ол да басқалар үшін мені тастап кетті. Анам болса, өз бақыты үшін тастады. Осы ой маған маза қанша бермесе де, оларға деген махаббатым өшкен емес, жылуын іздеуді тоқтатқан емеспін. Ойым біраз бөлінсін деп, әлі де кітап оқуды қойған жоқпын, оған қоса көпшілік арасында көп жүруге тырысамын. Түрлі іс-шараларға қатысып, ұйымдастырып, белсенді болып жүрмін. Өмірімнің ең маңызды сәтіне жалғыз қадам бастым. Студенттік өмір. Менің де әлемге өзгеріс алып келуге үлес қоса алатын кезім басталмақ. Әкемнің соңғы сөзі құлағымнан кетпейді. «Сен менен үлкен, беделді адам боласың. Басқаларға да бақыт сыйлауды естен шығарма». Мұғалімдік мамандықты таңдаған себебім де сол. Қанаты талған, үміті сөнген жастарға жігер беріп, жылу сыйлау. Ендеше, әке жолы осымен басталмақ...

– Құрметті ханымдар мен мырзалар! Алдарыңызда қайырымдылық орталығының басшысы, «Мейірім» қорының негізін қалаушы, ұстазымыз Айтұрғанова Әсемді қарсы алыңыздар. 

«Әке, барлық бала бақытты болу үшін, сенің арманың орындалу үшін, сен мақтана алатын қызың болу үшін мен осы жердемін. Сен секілді жүрегімдегі бар махаббатты басқаларға беру арқылы, сенің жылуыңды суытып алмауға тырысамын. Сенің аманатың үшін. Бақыт үшін. Әлемге жылу беру үшін...» деген оймен үлкен сахнаға сөз сөйлеуге шықтым...

Нұрай Қабыл

Біреуге құнды, біреуге құнсыз

Мамыр айының орта кезі еді. Балаусаның бүгін оқу бітірген күні. Жаз айларында жұмыс істегісі келген Балауса оқу біте сала ертесіне бірден жұмысқа орналасып кетті. Жұмысы өзіне ұнап және ұжымы өте тату, сонымен қоса ұйымшыл болғаны оны қатты қуантқан еді. Күндер зырғып өтуде. Балауса көптеген жаңа таныстар тапты. Жаңа адамдармен танысып, араласу Балаусаға қатты ұнайтын еді. Әрқайсысынан жақсы қасиеттерін өз бойына қалыптастырып жүретін.

Бір күні жұмысқа жаңадан қыз келді. Жұмыс күнінің екінші күні болатын. Содан бір сәтте ә