Жібек Зинелова Шразаддин Каниязов

Жүрекке билет

Алматы, 2023

ӘОЖ 159.9

КБЖ 88.3

З 54

Жібек Зинелова, Шразаддин Каниязов

З 54 Жүрекке билет – Алматы: «Самға» баспасы, 2023. – 152 бет.

ISBN 978-601-80996-8-7

Кейде адам өзіне беймәлім болмыспен бір сәт тілдесіп, рухани дүниесін азықтандырғанды жақсы көреді. Ал егер ондай адам сапарда жолықса ше? Оның жан дүниесі дәл сені түсіне алатындай көркем болса ше? Онда тағдыр сапарласты дәл таңдап қосты деген осы болар. Ондай сәттілік мыңнан бірге ғана нәсіп. Дәл осы екі кейіпкер сондай «өмір бойы бір-бірін іздегендердің» жемісі. Бұл кітап жаны жанымен, ойы ойымен, болмысы болмысымен, рухы рухымен тұстас қос тағдырдың өміріндегі ең бояулы сәттерді суреттейді..

ӘОЖ 159.9

КБЖ 88.3

ISBN 978-601-80996-8-7

© Ж.Зинелова, Ш.Каниязов, 2023

© «Самға» баспасы, 2023

Кіріспе

Кейде адам өзіне беймәлім болмыспен бір сәт тілдесіп, рухани дүниесін азықтандырғанды жақсы көреді. Ал егер ондай адам сапарда жолықса ше? Оның жан дүниесі дәл сені түсіне алатындай көркем болса ше? Онда тағдыр сапарласты дәл таңдап қосты деген осы болар. Ондай сәттілік мыңнан бірге ғана нәсіп. Дәл осы екі кейіпкер сондай «өмір бойы бір-бірін іздегендердің» жемісі. Бұл кітап жаны жанымен, ойы ойымен, болмысы болмысымен, рухы рухымен тұстас қос тағдырдың өміріндегі ең бояулы сәттерді суреттейді.

Білемін, оқырман. Сіз де өміріңіздің ең тәтті, ең жарқын кезеңін бірге өткізетін жанды бар ықыласыңызбен күтіп жүрсіз. Бұл кітап сіздің ізденіс сәтіңізді жеңілдетіп, дертті жүрегіңізге ем болсын!

Егер біз бәріміз сапардағы жолаушымыз дейтін болсақ, онда сол сапарды кіммен бірге жүріп өтерің ғана маңызды. Кейде жалғыз, кейде көппен, кейде жұппен… Дәл осы кітапты өмір жолында бірге жүріп өтер жолдасын бар ықыласымен іздеген ізгі жүректі барша оқырманға арнаймыз.

Автордан

Ол

Арманыңа бет алғанда әдеттегі таксидің өзі сиқыршыдай елестейді екен-ау.

Алматы.

Сигнал басып, бірін-бірі жеуге даяр тұрған көліктер кептелісі. Бағдаршамның қызылына қарамастан алдындағы адамды асықтыруға тырысып жатқан жүргізушілер. Бұл қалаға Алмастардың талайы күн сайын келіп, күн сайын кетіп жатады.

Алмас. Сонша уақыт аңсаған сапарына асық жігіт. Көз алдынан жылдам ағып бара жатқан қала ғимараттары. Діттеген жеріне таяған сайын жүрегі асау тайдай тепсіне берді. Бәлкім қол жетпес арманы үшін күресуге батпаған жанның жанайқайы шығар…

Аэропорт. Cеңдей соғылысқан адамдар. Жігіт қолындағы билетін қысып ұстап, терминалдағы ұшу кестесіне қарап тұр. Айналадағы адамның бәрі бір жаққа асығып жатыр. Біреу күтіп алып, біреу қоштасып әлек. Ал енді біреуі бір бұрышта қанты көп қосылған кофемен жылынып жатыр. Бәлкім, өмірдің ащы шындығынан қашып, тәтті кофені аңсайтын болар. Әйтеуір әуежайдың бір сиқыры бар. Бұл жерде бәрі мүмкін сияқты. Ең батыл арманның өзі алақанда, ең қисынсыз қиялдың өзі ықтимал. Мұнда адам армандағысы келеді. Арманына барғысы келеді. Арманы аяқасты болған мекеннен арылғысы келеді.

Алмас қобалжығаннан қолындағы билетін қатты қысып ұстап әлі тұр. Алақанынан жылы тер шықты.

«Алматы-Стамбул» бағыты бойынша ұшатын «Air Astana» әуе компаниясының ұшағына отырғызу басталды . . .»

Ол билетін көрсетіп, тексерістен өтіп, борттағы өз орнына келіп жайғасты. Орын: 22 В. Жол ұзақтығы: 6 сағат. Қолында жолда қайталап оқырмын деп алған сүйікті кітабы «Мартин Иден». Қасындағы бір орын бос тұр екен. Қызық, сапарласым қандай адам болады екен деп бір ойлап қойды. Жә, оны қойшы, бүгін арманына ұшатын күн. Талай телехикая мен көркем шығармадан көріп ғашық болған, тарихқа толы көшелеріне табан тіреуге асық болған сиқырлы қала. Біркезде жанындағы орынға қара шашы төгілген көрікті қыз келіп жайғасты. Аққұба, орта бойлы, ал көздері қара шайдың түбіндегі шәмбедей қою қоңыр. Ақ нүктелері бар қызыл көйлек киіпті. Қолындағы жүгін жоғары қойды да, орнына жайғасты. Неке жүзігі жоқ. Алмасқа бір көзқырын салып, «осы адаммен барады екенбіз ғой» дегендей сыңай танытты. Көзқарасы өзінің сұлу екенін білетін және ер азаматтан ілтипат естіп үйренген кербез жанға тән еді. Алдында Дулат Исабековтың «Қарғын» кітабы жатыр. Жолда оқимын десе керек. Иә, жол алыс. Бірақ алыс жолдан кейін қауышатын сұлу қала үшін бәріне де көнуге болады. Ұшақ көкке көтерілді. Алмас кішкентай терезеге иіліп, бұлт пен аспанға қызыға қарап қалды. Қызара батқан күн жердің бетін қимай-қимай тастап барады. Шіркін, Алла неткен шебер еді! Осыншама сұлулықты адам баласына тарту еткен неткен Кең еді!..

Бір баспадан шыққан бір кітаптың әр данасы әртүрлі болады. Олардың мұқабасы, суреті мен қағазы бір болса да өзі мүлде бөлек. Өйткені әр адам өзі оқыған кітапты өз жан-дүниесімен толтырады. Сол үшін біз кітаптарды айтып таласқанда, ең жақсы кітапты таңдағанда шын мәнінде өзіміздің жан-дүниеміз үшін таласамыз. Өз әлемімізді ақтағымыз, мақтағымыз келеді.

Дегенмен ұшақта ең қиыны екі ортада қысылып отыру. Терезедегі кереметті көруге де қолың емін-еркін жете бермейді. Сондықтан үнсіз тәртіпті адамға айналып отырудан басқа амал жоқ.

Қасындағы қыз сөзге жоқтай көрінеді. Терезеге тесіле бергенімді өзіне қарап отыр деп ойлап қалмасын дегендей Алмас жаймен қолындағы кітабын ашты. Джек Лондон «Мартин Иден». Арада минуттар сырғып үлгерместен бір дауыс:

– Неге қосылмадыңыздар? – деді Алмастың қолындағы кітапқа қарап.

Сұрақты естігенде біреу денеме мұздай су құйып жібергендей суып сала берді. Артынан түк білмегендей тез есімді жиып ала қойдым. О, тоба! Әлде өзі көріпкел біреу болып жүрмесін.

– А? Не дейсіз?

– Сүйіктіңізбен неге қосылмадыңыз деймін?

– Қосылмағанымызды қайдан білесіз?

– Саусағыңызда неке жүзігі жоқ, Ыстамбұл секілді романтикалық қалаға жалғыз бара жатырсыз. Ал қолыңызда жүрегі жаралы жігіттердің мақтанышы «Мартин Иден» бар екен.

«Мартин Иденді» жақсы білгеніне қарағанда әлем әдебиетінен біраз хабары бар жан болды ғой. Әрі өзінің тосыннан адамды сұрақ-жауапқа алуы да қызық екен. Не болса да сыр шашып алудан сақ болу керек.

– Ойыңыз қызық екен, – деп Алмас ыңғайсыздана жалған жымиды.

Ол да жымиды да қойды. «Сұлулығына сай ақылы да бар секілді» деді Алмас ішінен. Бейтаныстың маржандай тістерін енді байқады. Еріндері үзіліп түскелі тұрған шиедей. Ал дауысы шүмегі жіп-жіңішке шайнектен бірінші құйылған шай дыбысындай жұмсақ. Аз сұқбаттасқан бейтаныс екеу қайта өз жөндерімен кітап ақтарысып кетті. Бірі «Қарғынға» таңдай қағып, ал енді бірі «Мартин Иденге» тамсанып та таңғалып отыр. Алмас қайта сыртқа көз салып, арманына қарай ұшып бара жатқанын ойлап, тағы мәз көңілмен жымиып қойды.

– Не қалайсыз? – деді Милан төріндегі подиумнан қазір түскендей көрінетін стюардесса.

– Кофе. Американо, – деді ару.

Ұшақта да «Американо» ішіп үйренгеніне қарағанда біраз жүрегі «тәжірибелі» жан ғой деймін өзінің.

– Маған латте берсеңіз, – деді жігіт сәл қысыла.

– Жақсы, – деп әсем жымиысын сыйлап, келесі қатарға өтіп кетті.

Алмас туралы ештеңе айтпаған екенбіз ғой. Ол қарапайым тарих пәнінің мұғалімі. Әйтпесе, анау тұрған Ыстанбұлды он жыл армандамай баратын еді ғой. Бірақ мұғалім есімдігінің алдында «қарапайым» сөзі қаншалық орынды деп ойлайсыз?! Жалғыз басты. Қалада бөлек тұрады. Ата-анасы ауылда, ағасының қолында. Бойы кейде еңкейіңкіреп жүруге тура келетіндей ұзын. Шашы орташа қысқа, қоңыр-қара түсті. Көздері үнемі жымиып тұр