автордың кітабын онлайн тегін оқу Қызыл Арлекин. Жаңа кезең
Мен бұрынғыдай түннен қорықпаймын.
Түннің түсі жоқ — тек қап-қара мантиясы бар.
Ол бәрін:
хромдарды, олардың жерлерін және тағдырын
қараңғылыққа сіңдіріп жоқ қылады.
Түнде жан жарасы жазылады,
маскалар шешіледі.
Түннің тынық ауасы арманға толы.
Түн — орындалуын күтіп жүрген уәде.
Жаңа кезеңмен бірге бәрі де өзгеріп,
Бұрынғының жұғыны да қалмайды.
1-тарау. Өлім аңғары
Хромдардың жеріндегі қанды қырғынды тоқтату үшін соғыс басталды. Мен төбенің басына шығып, дәл қарсы алдымда жиналып жатқан Қызғылт сары және Сары хромдарды көрдім. Олардың жүздеген жалауы желмен желбірейді. Кенет енді бұл жерде бәрінің де өзгеретінін, ештеңенің бұрынғыдай болмайтынын түсіндім. Менің оң жақ қапталымда адал досым Дерек тұр; ол мені бірнеше рет құтқарған болатын. Мен де ол үшін бәрін өлтіруге дайын едім. Ал сол жағымда Қызылдардың сұлу ханшайымы Цестия тұрды, мен ол үшін өмірімді қиюға әзірмін.
Құдайлардың мазағын-ай! Қызық, бұрын екеуі де менің жауыма айналуы оп-оңай еді. Бір кездері түсіміздің әртүрлі болғаны үшін ғана бір-бірімізді өлтіруге дайын болдық… Иә, құдайлар бізге — «өзекті жанға бір өлім» дейтін қарапайым пенделерге қатыгездік танытты ма… әлде біз бір-бірімізді аямайтын халге жеттік пе, кім білген. Бақытымызға орай, кезінде бізді жер-жерге бөлген құдайлар рахымшылық танытып, енді біздің басымызды қосуға шешім қабылдады. Әйтпесе біздің бөлінуіміз тым ұзаққа созылып кетті.
Мен үшін бірлік пен бейбітшілікке апарар жол туған халқымды — Қара хромдарды тастап шығып, Аксиумнан қашқан күннен басталған еді. Бұл жол Қызылдардың қаласы Самарис үшін шайқаста жалғасты. Ол кезде мен өмірде тіршілік етпейтін, ойдан шығарылған жын — Қызыл Арлекиннің кейпіне енемін деп шештім. Өйткені Арлекин хромдардың бойына қорқыныш ұялатып, үрей тудыратын, сондықтан биліктегілер хромдарды уысынан шығармай ұстап отыру үшін оның атын пайдаланатын. Эвердияға барған кезімде менің өмірлік миссиямның мәні пайда болып, одан әрі күшейе түсті. Бұл жақта Жасылдар менің ашуымды махаббатқа айналдырған еді. Ақырында, мен Қызғылт сарылар мен Сарылардың жеріне келгенімде хромдардың бірігуі жүзеге асты. Бұл екі елдің халқы жабық қалаларда, бір мезетте соншалықты жақын және алыс жерлерде өмір сүріп жатты. Енді ежелгі екі қаланың хромдары бірлесті, олар жарқыраған алтын нүктелер сияқты көрініп тұрды. Біздің болашағымыз да дәл осындай түске боялатындай көрініп, бұл менің жанымды жай тапқызғандай болды.
Бұл әскерде, әсіресе, екі хром ерекше көзге түсті: Сары хромдардың рухани жетекшісі, бауырым Дэко және тәкаппар билеуші әпкелерімнің бірі Ситрия әпке. Жеңіске жеткен шайқастан кейін қос қаланың да халқы енді маска кимейміз деп шешім қабылдады. Олардың басшыларының жүзінен ризалық сезімін көріп мен де қуанып кеттім. Бір-бірінің жүзіне шағылысқандай қуанышты күлкі олардың көздері мен езулерін және тіпті күннің тоқырауынан [1] пайда болған әжімдерін нұрландырғандай еді. Дэко мен Ситрия еркіндік жемісін бөлісіп, оның тәтті дәмін бірге татты.
— Арлекин, біз сені тыңдауға дайынбыз, — деді Дэко.
Мен басымды изеп, күлімсіреп Цестияға қарадым. Ол менің қолымды ұстап, ақырын ғана қысты. Ханшайымның жанымда тұрғаны маған күш-қуат сыйлады. Ол жанымда болмаса, таңым атып, күнім батпайтындай көрінетін.
Көз алмай маған қарап тұрған Сары және Қызғылт сары хромдар тобына бұрылдым. Осы бір таулы өлкеге алғаш келгенімде егіншілер мен малшыларды ғана көрген болатынмын, ал қазір жеңілген Қаралардың әскерінен қалған қылыштарды асынып, қалқандармен қаруланған бұл хромдар Аксиум сарбаздарынан кем түспейтін еді. Олардың шайқасқа дайын екені көрініп тұрды.
Мен қылышымды жоғары көтеріп, оларға сәлем бердім:
— Әпке-қарындастарым! Аға-бауырларым! Бүгін біз үшін және біздің аумағымыз үшін жаңа кезең басталды! Бүгінгі күн мәңгілік бостандыққа апаратын жолдың бастауы болмақ! Бұдан былай бізді ешкім де маска киюге мәжбүрлей алмайды — маска киюден құтылдық! Шыр етіп дүниеге келген күнімізден бастап ұстануға міндетті болған түстер мен жоралғылардан да азатпыз! Бұл — бізге қалай өмір сүру керегін үйреткен Қаралардан және кез келген басқа да зұлымдардан азатпыз деген сөз. Бүгін сендердің күндерің!
Көпшіліктің гүр ете қалған дауысы маған тасып келіп соқтығысқан толқындай әсер етті де, қуаныштан масайрап, бойымды толқыған сезім биледі.
— Азаттық жолында шейіт болғандарды, ұлы мақсат үшін өз өмірін қиған жандарды ұмытпайық. Дәл қазір біздің осында дін-аман тұрғанымыз — солардың арқасы. Олар бір ғана мақсатты көздеді, біздің амандығымыз үшін өз өмірлерін қиды. Ендеше, солар үшін басқа аумақтар арқылы жүріп өтейік! Басқа түстер мен басқа хромдар бізге қосылсын! Оларға жүрегіміздегі шынайылықты көрсеткенде, бізге міндетті түрде қолдау көрсетеді!
Осы кезде менің артымда тұрған Деректің: «Хм, олар біздің қылыштарымызды көргенде, бізді махаббат пен бейбітшіліктің хабаршысы деп санайтынына сенімді емеспін», — деген сөзін құлағым шалды.
Цестия оны тоқтатып:
— Олар тек жауынгерлерді ғана емес, қарттар мен сәбилерді де көреді, — деп күбірледі.
Ал мен жалынды сөзімді әрі қарай жалғастырдым:
— Әрине, бұл оңай болмайды. Бойымызды күмән билеп, батылдығымыз сыналатын кезең де туады. Осындай сәттерде жаңа өмірдің хабаршысы екенімізді ұмытпайық! Жүректерің әрқашан сендерге бағыт-бағдар беріп отырсын!
Жиналған жұрт қошемет көрсетіп тағы да шу ете қалысты.
Мен сөзімді аяқтап, төбеден төмен қарай түстім. Алдыңғы қатардағы Қызғылт сарылар мен Сарылардың маскасыз беттерін көру үшін жақындадым. Олардың көзінде ашу оты бар еді, алайда сонымен бірге өздеріне деген сенімдерінің арта түскенін байқадым. Енді олардың құдайлардан да, жатжұрттық аумақтардан да қорықпайтынын сездім. Керісінше, олар бұл екеуін де қабылдаған. Осы сезім езуіме күлкі үйіріп, мен достарыма қарай асықтым, бірақ кетпес бұрын жаңадан құрылған әскерге тағы бір рет көз жүгірттім. Содан соң қылышымды көтеріп: «Алға!» — деп айқай салдым. Маған еріп:
— Алға! — деген жиылған жұрттың гуілі алқапты шарлап кетті. Менің ішімде Ктомио сөйлегендей болды. Ол маған: «Ашева, аумақтарды біріктір. Екіжүзділік пен арамдықтың белгісіне айналған түстерге бөлінуді тоқтат!» — деп сыбырлады.
— Дәл сен айтқандай болады, қымбатты досым, солай болады, — деп мен де жауап бердім атқа мініп жатып.
— Қызыл Арлекин, сен өзіңе дән риза сияқтысың ғой, — деді Цестия өзінің жауынгер атымен мені қуып жетіп.
— Дұрыс байқадың, мен шынымен бақыттымын, — деп жауап бердім. — Мен өз жүрегімнің және мыңдаған хромның жүрек қалауымен жүріп келемін.
— Сарылар мен Қызғылт сарыларды тыңдатқаныңдай, Қызылдарды да көндіре аларсың деп үміттенемін.
Цестия уайымдап келеді, оның себебін де білемін. Бізді Қызылдар лагерінен қуып жіберген болатын, сондықтан мұның бізге пайда бермесі анық еді. Қызылдардың ақсүйек бай-манаптары төңкеріс жасап, Цестиядан билікті тартып алды. Ал енді біз олардан қолдау іздеп, одақтасу үшін қайта келе жатырмыз.
Сол кезде біз ыңғайсыз жағдайда қоштасып едік. Қызылдардың бір кездегі қуатты әскерінен қалған соңғы сарбаздарын тау асуында жасырынып жатқан жерінен тапқанбыз. Олар ханшайымдарының өмірін сақтап қалғаныма қуанды, алайда Цестия сарбаздарға Арлекиннің қолбасшылығымен соғысуға бұйрық бергенде, олар бұйрықты орындаудан бас тартты.
Қызылдардың ең жоғарғы кастасының өкілдері — ақсүйек эшилер бұл жағдайды одан сайын ушықтырып жіберді. Цестия мен үшін бас тартқан дәулетті де шолжаң, ерке хром Эрайдың басшылығымен менің атыма кір келтіріп, мені жаман етіп көрсеткілері келді. Ақыр соңында, Эрай ханшайымды құтқарамын деген сылтаумен оны өлтірмек болды, мұның соңы үлкен қақтығысқа апарып соқтырды. Цестияның адал жауынгерлері оны тоқтатуға көмектесті, бірақ қалған Қызылдар енді оған сенбеді. Соның нәтижесінде Қызылдардың Қызылдармен айқасып жатқанын қарап тұрғаннан гөрі, ол жерден дереу табанымызды жалтыратқанымыз дұрыс деп, олардан әрең дегенде қашып құтылдық.
— Олар бізді түсінеді, — деп сендірмек болдым ханшайымды. — Бұл жолы сенің соңыңнан еріп келе жатқан қолдаушылардың үлкен әскері оларды көндіреді деп ойлаймын.
— Олар менің соңымнан емес, сенің соңыңнан келе жатыр, — деді ол. Дауысынан аздаған қызғаныш лебі сезілді.
Менің Цестияны көндіргім келді, алайда оның ішінде өзара шайқасып жатқан түрлі ойлары бар екенін білдім, сондықтан келе жатқанда үндемей қалуды жөн көрдім.
Біз Қызылдардың лагеріне апаратын оңаша ағысты іздеп Қызғылт сары таулардың таныс жотасын бойлай жүріп отырдық. Соңғы жеңісімізді ескерсек, Қызылдардың бізбен бірлесуіне кедергі келтіретін ешқандай себеп көрмедім. Біздің ортақ жауымыз Қаралар болды. Кез келген басқа хромдарға қарағанда, Қызылдар Аксиумның біржола жеңілгенін қалағандардың бірі еді. Қызылдар мен Қаралар қанша жылдан бері жауласып келді.
Қаралар…
Кродияда әскерін жеңгенімізді, сірә, Аксиум тұрғындары естіп үлгерген болар. Олар ендігі қорытынды шығарып, әрекет етуге де кірісті деп ойлаймын. Олардың ақсақалдары сұмдық кек алуды ойластырып жатқан шығар деген ойдан шошып кеттім. Әлде солай сезіндім бе, өйткені мен Аксиум мен Қара халықтар туралы ойлағанымда, өзімді бұдан былай олардың бір бөлшегі ретінде сезінген жоқпын. Енді мен оларды маған өмір сыйлаған адамдар деп емес, аумақтарды біріктіру жолындағы басты кедергі ретінде көрдім. Осы бір ой басыма келгенде, өзімді құдды бір абыржып қалғандай сезіндім. Артымнан ерген хромдарды мейірімді болуға шақырдым, бірақ өзім мейірімді болдым ба, әлде әлі күнге дейін кек алудың жетегінде жүрмін бе?
Өзімнің барлық ниетіме қарамастан, ішімде кейде махаббатпен шайқасқа түсетін ашуды сезіндім. Бір-бірімен күрескен бұл екі сезім ішімде бұрқ-сарқ етіп қайнап жатты. Мен Цестияға қарадым да, алғаш рет қарым-қатынасымыз үшін қорқып кеттім. Ол жанымның қаншалықты қараңғы екенін білсе, мені тастап кете ме деп қорықтым.
— Мен әлі күнге дейін Қызылдармен қазіргі кездесуімізді қателік деп ойлаймын. Үлкен қателік, — деп қайталады Дерек.
Бәлкім, ол кезінде өзін басқарып, оны қорлаған адамдармен қайта қауышарына қуанбаған шығар? Дерек — джанилер кастасына, яғни Қызыл патшалықтан қуылған кастаға жататын. Эшилердің қатал билігі кезінде барлық джанилердің өмірі қиын еді. Бұл, кейінірек белгілі болғандай, Қызылдардың патшасы Ктомиомен келіспеушілігіміздің басты себебі болыпты. Мені құтқарғаны және аумақтарда қалай өмір сүру керегін үйреткені үшін оны қаншалықты жақсы көрсем де, ол өзінің қол астындағыларын ауыр жағдайға ұшыратты. Тіпті Тиара сияқты бейкүнә балаларды да аямады, күннің бірнеше тоқырауынан кейін олардың қайғылы өмірі үзілді. Сол сияқтыларды жарға жыққан ол мені де сатып кетті.
— Барлық хромдардың ішінде Қызылдарды көндіру оңай, — деп еске салдым мен Дерекке. — Бізбен одақтасса, олар қалаған нәрселеріне қол жеткізе алады, ал қазір олардың жоғалтатын ештеңесі де қалмады.
Менің сөздерім ішкі сезімдерімнен гөрі сенімдірек естілді деп үміттендім.
— Мүмкін, солай шығар, бірақ маған айтқандарыңа және қожайындарымыз туралы білетіндеріме сүйенсем, Эрай мен оның құйыршықтары сені тоқтатуға тырысады. Олар Қараларға қарсы соғыста көшбасшы рөлін Қызылдар жақсырақ атқарады деп, Қызғылт сарылар мен Сарыларды сендірмек болады.
— Мен әмірші боп туған жоқпын және болам деп те армандамаймын, — деп жауап бердім. — Егер барлық халықтар біздің күресімізді басқа біреу жақсырақ басқара алады деп шешсе, солай-ақ болсын!
— Ашева, мұншалықты аңғал болармысың! — деп сөзге килікті Цестия. — Қызылдардың байлары билікке құштар және олардың сенің мақсатыңа түкіргені бар. Олар тіпті аумақ үшін ненің пайдалы екеніне де мән бермейді. Егер бұл әскерді эшилер басқарса, олардың бізді жойып жіберетініне сенімді бол.
— Ортақ жауға қарсы үш халықтың бірігуі — басқа хромдардың осы күреске қосылуы үшін күшті дәлел, — деп түсіндірдім мен. — Оған қоса барлық түстер арасында одақ жасалғаннан кейін әрі қарай не болатынын ешкім білмейді.
— Дұрыс! — деді Дерек. — Бірақ қазір мен Цестияның пікірімен келісемін. Мұның соңы неге апарып соқтыратынын ешкім де білмейді. Сенің бірлік туралы арманың бұл соғыстың соңғы нәтижесі болмауы да мүмкін.
— Біздің бұл күресте өліп кетуіміз де мүмкін екенін түсінеміз. Немесе сенің ажал құшуың мүмкін. Немесе… мен, — деді Цестия. — Бірақ менің өлгім келмейді. Сені кездестіргелі бері менің өмір сүргім келеді.
— Менің де өлгім келмейді, — дедім мен оған қолымды созып. — Бірақ біреудің мен үшін ойлап тапқан ережелеріне бағынып, құл болып өмір сүргім келмейді. Бұл — өлімнен де жаман.
— Мен де естіп тұрмын сендерді! — деді Дерек. — Ғашық көгершіндерім, үнемі пигмамен айналысуларың үшін оның аман қалатынына сөз беремін!
Сарылар мен Қызғылт сарылардың некеден кейінгі жұптасу ойыны туралы ойдан Цестия екеуміз қызарып кеттік. Мұны байқаған Дерек армансыз күлді-ау.
Қызғылт сары таулардың қойнауында орналасқан Қызылдардың жасырынған жеріне апаратын құпия өткелге жеткенімізше екі түн өтті. Біз олардың жасырынған жеріне жақындағанымызда Цестия алдымызда жүріп отырды. Мен шатқалдың кіреберісінен бетімізге таныс желдің соққанын сездім, оны сезу оңай емес, себебі өткел қызыл және қызғылт сары түсті тастармен жабылған, оны көзі қырағы адам ғана байқайтын еді.
— Ана жерде! — деп айғайлады Цестия, дәл алдымызда тұрған жартастағы тар саңылауды нұсқап.
Алғашында мен оны қателесті деп ойладым, бірақ біз жақындай бергенде үйілген тастарды
